Εικόνα
Συντάκτης: Κλέλια Αρμπηλιά / Eπιμέλεια: George Fiorakis / φωτογραφίες από το αρχείο της ομάδας του Βιβλιοπότη
Τα Αστερούσια όρη είναι μία οροσειρά της Κρήτης που βρίσκεται στο νότιο κομμάτι του Ηρακλείου και κοιτάει στο Λυβικό πέλαγος. Έκει διάλεξε ο Δίας να αφήσει την ερωμένη του Ευρώπη (στη συνέχεια της οροσειράς της ηπείρου) με τον Αστερίωνα, από τον οποίο πήραν και το όνομα τους. Εκεί, η φύση οργιάζει, οι βοριάδες του Αιγαίου μπλέκονται με τον εξωτικό αέρα της Αφρικής και το γλυκό κλίμα ξεκουράζει τα χελιδόνια που δεν κάνουν καν τον κόπο να μεταναστεύσουν. Μικρά αυθεντικά χωρουδιάκια και βουνά απάτητα ακόμα από τον μαζικό τουρισμό έχουν γίνει τόπος για ερημίτες και “κοσμοκαλόγερους”. Μικρές παραγωγές και αυθεντικές παραδοσιακές μουσικές της Κρήτης συμπληρώνουν την εικόνα.
Και τι σχέση έχει αυτό ειδυλλιακό τοπίο με τα Εξάρχεια; Δύο αθηναίοι μουσικοί, με κοινή καταγωγή από τα Αστερούσια, ο Γιάννης Παναγιωτακόπουλος και ο Τάσος Σταυρακάκης ανακάλυψαν μέσα από την μουσική τους πορεία την κοινή τους καταγωγή (από τα χωριά Έθια -το υψηλότερο χωριό των βουνών- και τον Αχέντρια). Ο Γιάννης παίζει σάζι, μπουζουκι και ταμπουρά, ο Τάσος είναι λυράρης και γνωρίστηκαν στα στέκια του κέντρου όπου έπαιζαν παρέα ωραίες μουσικές στην Σκορδοπίστη και άλλα μουσικόφιλα σημεία και έγιναν φίλοι. Κάθε Δευτέρα διατηρούν στον Lyra fm την ραδιοφωνική εκπομπή “Η Κρήτη των Ονείρων” και πριν ένα περίπου χρόνο ανοίξαν τον Βιβλιοπότη, το νέο στέκι του κέντρου και των Εξαρχείων, που αν σε βγάλει ο δρόμος στη στοά της Χαριλάου Τρικούπη στον αριθμό 14, δίπλα στη παλιά Λυρική μεταξύ Πέμπτης και Σαββάτου, θα το αναγνωρίσεις από το φοβερό γλέντι και το φαγοπότι που στήνεται εντός της.
από το κτήμα του μουσικού βιβλιοκαφενέ Βιβλιοπότη, στα τραπέζια του! στο περιβόλι της ομάδας η καλλιέργεια είναι παραδοσιακή και χωρίς ίχνος χημείας / μάθε περισσότερες πληροφορίες παρακάτω
Εικόνα
το βιβλιοκαφέ Βιβλιοπότης, στην κρυμμένη στοά της Χαριλάου Τρικούπη, όταν ανοίγει τα πρωινά για καφέ, ρακή, μεζέ και μεσημεριανό
Εικόνα
και ο Βιβλιοπότης το βράδυ, πιο ξύπνιος και ζωντανός από ποτέ / με λάιβ κάθε Πέμπτη, Παρασκευή και Σάββατο
Οι στοές της Αθήνας έχουν ιδιαίτερη θέση στο παζλ που συνθέτει την πόλη. Αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της και μικρούς κοινωνικούς τόπους που κουβαλούν την δική τους ιδιαίτερη ιστορία. Από τους στωικούς φιλοσόφους που συναντιόντουσαν στην Ποικίλη Στοά στο Μοναστηράκι έως και τις αρχές του 20ου αιώνα όπου εκδότες, ποιητές και συγγραφείς φιλοσοφούσαν στα παραδοσιακά καφενεία και τα κλασικά ζαχαροπλαστεία τους ημιυπαίθριους που σχημάτιζαν τα κτίρια της εποχής. Όσο και αν η κρίση “άδειασε” αρκετά τις στοές από την εμπορική τους δραστηριότητα, όταν γυρνάς το κέντρο και όσο πλησιάζεις τα Εξάρχεια ανακαλύπτεις σιγά σιγά την αναβίωσή τους. Μια τέτοια ευχάριστη έκπληξη αποτελεί και ο Βιβλιοπότης, “το χωριάτικο καφενείο στο κέντρο της Αθήνας” του Γιάννη και του Τάσου. Το ιδιαίτερο όνομά του, παράφραση του βιβλιοφάγου, οφείλεται στην παράλληλη λειτουργία του (που ακόμα εμπλουτίζεται) ως αναγνωστήριο, ιδανικό για αγιορίτικο ελληνικό καφεδάκι με ταχίνι και λουκουμάκι στο πλάι παρέα με διαβάσματα. Ένα πινακιδάκι στην βιβλιοθήκη σου εξηγεί την λογική του “βιβλιοκαφενέ”: “Διάβασε ένα ποίημα μαζί με τον καφέ σου. Θα ξυπνήσει τις αισθήσεις σου ακόμα περισσότερο”. Ο “άγιος των γραμμάτων”, Παπαδιαμάντης, στο βάθος σε βάζει γρήγορα στο κλίμα -άλλωστε ο ίδιος περιγράφει στα βιβλία του συχνά τα παλιά παραδοσιακά καφενεία των Αθηνών-.
Τα Εξάρχεια, πάντοτε στήριζαν την παραδοσιακή μουσική και το ρεμπέτικο, και σε αυτή την γωνιά της γειτονιάς ο Καπετάν Μιχάλης, η Φειδίου και πλέον ο Βιβλιοπότης σφύζουν με νεούδια και μεγαλύτερα νεούδια που τρωγοπίνουν τραγουδώντας τα βράδια.
Εικόνα
κάποια από τα λάιβ που θα συναντήσουμε, ενδεικτικά
Εικόνα
κάποια από τα πιάτα που θα δοκιμάσουμε (σουτζουκάκια σμυρναίικα με ρακή από τη Μεσσαρά, ριζότο με άγρια μανιτάρια και τρούφα μαζεμένη από κυνήγι μανιταριών, πένες με απάκι Αστερουσίων με σάλτσα από ντομάτες από το περιβόλι του Βιβλιοπότη και μυζήθρα από τις κατσίκες του ίδιου κτήματος)
Εικόνα
και η ατμόσφαιρα που θα συναντήσουμε / περισσότερες πληροφορίες για τα λάιβ θα βρείτε στο facebook
Όμως, τα ενδιαφέροντα εδώ δεν σταματούν στην Κρήτη και τη στοά, μιας και στον Βιβλιοπότη συναντιούνται και άλλα ωραία στοιχεία από τις ζωές των δύο φίλων που εντάσσονται στον χαρακτήρα του μαγαζιού. Ο Γιάννης που επιμελείται το μενού, δούλευε για χρόνια σε βιβλιοπωλεία και εκδόσεις στα Εξάρχεια, εξού και η λογοτεχνική φύση του καφενέ. Ο Τάσος ήταν και είναι δάσκαλος μουσικής στα ωδεία του κέντρου, ενώ και οι δύο έχουν μαθητεύσει στην βυζαντινή μουσική που μαζί με την μουσική του μεσαίωνα πέρασε τα στοιχεία της στην παραδοσιακή ελληνική μουσική αλλά και τις μουσικές της Ανατολίας. Αν παρακολουθείς τα μουσικά δρώμενα σε αυτό το είδος μουσικής εύκολα θα καταλάβεις ότι οι μουσικές συναντήσεις του Βιβλιοπότη φιλοξενούν έμπειρους μουσικούς και οργανοπαίχτες του είδους. Κάθε Πέμπτη η βραδιά συνήθως είναι αφιερωμένη σε ρεμπέτικο και λαϊκό πρόγραμμα. Μπορείς λοιπόν να ακούσεις τον “Βλάχο” Γιάννη Παπαβασιλείου, που ήταν η κιθάρα του Στέλιου Βαμβακάρη (και μπαμπάς της Σεμέλης), ή την Κατερίνα Κόντου με τον Θανάση Στεργίου και τον Μανώλη Σταματάκη.
Κάθε Παρασκευή ένα κρητικό σχήμα μετατρέπει τον καφενέ σε ένα παράλληλο σύμπαν που εύκολα ξυπνά μνήμες από τα καλοκαίρια μας, τα πανηγύρια και τα καζανέματα στα νησιά: ο λυράρης Άρης Πρεβεζάνος, ο Μανώλης Μανουσάκης στο λαούτο, ο Κυριάκος Μανιάς με μπουλγαρί, ή άλλες φορές ο Τάσος Σταυρακάκης (ο ένας εκ των δύο βιβλιοπότων) με την λύρα του και ο Νίκος Βενετάκης με το λαούτο του είναι κάποιοι από τους κρητικούς μουσικούς που ξεσηκώνουν την στοά. Τα Σάββατα μπορεί να ακούσεις τους Αραθηναίους το σχήμα του Γιάννη, να παίζει κρητικά, ρεμπέτικα και “λίγο απ’όλα” ή τον Κλέαρχο Κορκόβελο (Κύμβαλο) με τον Γλαύκο Σμαριανάκη (βιολί) σε Σμυρναίικα και νησιώτικα, τον Κώστα και τον Φώτη Φωτόπουλο με κλαρίνο και λαούτο, και γενικώς μια γκάμα εξαιρετικών σχημάτων και ακουσμάτων, που ξεκινούν από την παραδοσιακή μουσική και φτάνουν μέχρι την ελληνική Ροκ.
Εικόνα
κατσικάκια του Βιβλιοπότη για φρέσκο γάλα και μυζήθρα για τους μεζέδες
Εικόνα
κυνήγι τρούφας και μανιταριών από την ομάδα του μεζεδοπωλείου - καφενείου
Εικόνα
και ντοματούλες οργανικές, χωρίς χημικά, από το περιβόλι του καφενέ
Πρώτες ύλες και μαγειρέματα: η φάρμα στον Παρνασσό και το κυνήγι της τρούφας:
Δείτε ακόμη
Το μενού του Βιβλιοπότη είναι η άλλη ευχάριστη έκπληξη που ανακαλύψαμε στην γνωριμία μας με τα παιδιά και τα καλούδια του καφενέ που κρύβει εξιστορίσεις και γεύσεις από τον Παρνασσό, τα Αστερούσια και την στενή σχέση των πιάτων που δοκιμάζουμε εδώ με την φύση. Οι πρώτες ύλες είναι στ’αλήθεια "χωριάτικες" με την ρακή, το απάκι, τα ξυδάτα λουκάνικα και τις γραβιέρες να καταφθάνουν εδώ από την Έθια και τον Αχέντρια, το κρασί από τα ορεινά αμπέλια (Μαρουβά) των κρητικών βουνών και τα υπόλοιπα καλούδια να προέρχονται από την φάρμα της οικογένειας του Γιάννη στον Παρνασσό. Μια αληθινή φάρμα με κατσικούλες, κοτούλες, κουνέλια και όλα τα καλά. Από εκεί φτάνουν στο πιάτο μας, μέσα από τις μαγειρικές των παιδιών, οι δικές τους χειροποίητες χυλοπίτες με γάλα και αυγά από την φάρμα, φρέσκα ζαρζαβατικά που καλλιεργούνται εποχιακά, τυριά φορμαέλα και φέτα είτε δική τους είτε από βοσκούς! Τα πιάτα με άγρια τρούφα που υπάρχουν το μενού οφείλουν την πρώτη ύλη του πολύτιμου μανιταριού στην ασχολία με το “κυνήγι άγριας τρούφας” -ένα κυνήγι ειρηνικό- ανά την Ελλάδα που συμμετέχει ο Γιάννης, εδώ μπορεί κανείς να βρει και χονδρική του πολύτιμου μανιταριού που προέρχεται από την Βόρεια Ελλάδα και το ανακαλύπτουν τα φοβερά εκπαιδευμένα “τρουφόσκυλα” στις ρίζες των δέντρων των βαλκανικών δασών.
Ο Βιβλιοπότης είναι ανοιχτός όλη την εβδομάδα, εκτός Κυριακής, η πρωινή του λειτουργία (Δευτέρα έως Τετάρτη έως τις 20.00 προς το παρόν και Πέμπτη, Παρασκευή Σάββατο “όσο πάει). Ως μαγειρείο περιλαμβάνει τρία-τέσσερα πιάτα ημέρας με παραδοσιακές ελληνικές συνταγές όπως σουτζουκάκια, λαχανοντολμάδες, μπιφτεκάκια, μουσακά τα όμορφα και σχετικά, ενώ οι εργαζόμενοι του κέντρου φαίνεται πως ήδη έχουν ξετρυπωσει τις νοστιμιές του, είτε κάνοντας εδώ το διάλειμμα τους, είτε με την διανομή που κάνει το μαγαζί. Το βράδυ μαζί με τα βουνίσια μεζέδια και τα “τρουφοτσιμπήματα” προσφέρονται ποικιλίες κρεατικών ισορροπώντας με αρκετές χορτοφαγικές και βίγκαν προτάσεις. Εκτός από το καλό κρασί και την μοναδική ρακή Αστερουσίων, τα μπυράκια είναι από τοπικές μικροζυθοποιίες. Και όπως μάθαμε στα άμεσα πλάνα για τα δρώμενα του Βιβλιοπότη είναι οι βιβλιοπαρουσιάσεις και οι μουσικο-θεατρικές παραστάσεις.
Εικόνα
Ποτέ ξανά, λοιπόν, απαγόρευση μουσικής!
Ένα χωριάτικο καφενείο λοιπόν, στο χωριό των Εξαρχείων που πέρα από τα γλέντια και τις νοστιμιές, έχει μουσικές και ιστορίες να το εμπλουτίζουν και φιλικούς ανθρώπους να σου τις διηγηθούν και να στις τραγουδήσουν. Θα γυρίσουμε για τις ρακές και τις βουνίσιες ιστορίες αλλά και για λύρες και παραδοσιακά ακούσματα. Μαζέψτε το παρεάκι και μη το σκέφτεστε.
Συντάκτης: Κλέλια Αρμπηλιά / Eπιμέλεια: George Fiorakis
