Βιντεοκασέτες στο ράφι

συντάκτης: Turd Ferguson   
 

Λένε πως τα παιδιά σήμερα είναι πολύ πιο ανεπτυγμένα λόγω και της εκτεταμένης χρήσης τεχνολογικών συσκευών. Αν όμως τα αφήναμε σε ένα παλιό βιντεοκλάμπ, θα χρειαζόντουσαν GPS απλά για να βρουν την έξοδο. Το τελετουργικό πήγαινε κάπως έτσι: Φτάναμε στο βιντεοκλάμπ ξέροντας τι ταινία θα ζητήσουμε. Σχεδόν πάντα ήταν νοικιασμένη, οπότε η περιπέτεια ξεκινούσε! Σκοτεινοί λαβύρινθοι με τοίχους από χιλιάδες εξώφυλλα, σε διάφανο πλαστικό περίβλημα, που έπρεπε να κοιτάμε ένα προς ένα. Απόλυτη ησυχία από όλους ψάχνοντας σαν δαιμονισμένοι, με τα ασταμάτητα τακ-τακ που έκανε το σκληρό πλαστικό να είναι ο μόνος θόρυβος. Περίεργοι τύποι που μόλις είχαν βγει από το πίσω δωμάτιο με τα αισθησιακά φιλμ, φορώντας καμπαρντίνα... αλλά τίποτα δεν θα μας σταματούσε! Τα μάτια είχαν προπονηθεί, χρειαζόμασταν κλάσματα δευτερολέπτου απλά κοιτώντας την παραπλανητική πρόσοψη της ταινίας με τον κλασικά άκυρο ελληνικό τίτλο, για να καταλάβουμε αν αξίζει ή όχι. Αν άξιζε, διαβάζαμε λίγο την περίληψη στο πίσω μέρος, τρώγαμε 2-3 spoiler στη μούρη και συνεχίζαμε. Τα δάχτυλα πλήρως εναρμονισμένα με τον εγκέφαλο, σκρολάρανε χειροκίνητα τα μεγέθους tablet εξώφυλλα σαν μηχάνημα τράπεζας που μετράει λεφτά. Αν η ταινία που θέλαμε να δούμε ήταν κωμωδία με πιστολίδια και λίγο ρομάντζο, ξέραμε σε ποια κατηγορία από τις τρεις θα ψάξουμε πρώτα! Όχι πως δεν θα ψάχναμε και τις υπόλοιπες... Έτσι μετά από καμιά 500αρια αναζητήσεις είχαμε επιλέξει τις 5 επικρατέστερες. Εδώ μιλούσε το ένστικτο, έπρεπε να φύγουμε πάση θυσία το συντομότερο. Στα τυφλά διαλέγαμε μια, περίπου στα τυφλά βάζαμε τις υπόλοιπες στην περίπου θέση τους και πλώρη για ταμείο με ύφος Indiana Jones που βρήκε το χαμένο πράσινο διαμάντι. Ξέραμε όμως ότι ακόμα έχουμε να αντιμετωπίσουμε τον τελικό κακό… Με ό,τι προσευχή μας ερχόταν, προσπαθούσαμε να ξορκίσουμε την φράση που δεν θέλαμε να ακούσουμε με τίποτα: "Α.. σόρρυ είναι νοικιασμένη, ξέχασα να βγάλω το ταμπελάκι". Αν αυτό συνέβαινε, η διαδικασία ξεκινούσε από την αρχή…  

BIG TROUBLE IN LITTLE CHINA (1986)

Εικόνα

 
- Γεια, μήπως έχετε το Golden Child με τον Eddie Murphy;

– Ναι, έχουμε πέντε κόπιες.

– Ωραία, το θέλω.

– Λυπάμαι είναι όλες νοικιασμένες, έχω όμως μια παρόμοια ταινία που πιστεύω θα σ’αρέσει. 
 

Κλασική ατάκα υπάλληλου βιντεοκλάμπ που προσπαθεί να σου πασάρει κάτι από τα αζήτητα. Στην περίπτωση αυτή όμως, δεν θα μπορούσε να είχε προτείνει καλύτερη. Όλα τα παιδάκια είχαμε πάθει παράκρουση με το καράτε, λόγω του Karate Kid, που και αυτό πάτησε πάνω στην παράκρουση με τον Bruce Lee μια δεκαετία νωρίτερα. Άρα είχε έρθει η ώρα το Hollywood να ασχοληθεί πιο σοβαρά με την ασιατική κουλτούρα. Το θέμα είναι πως οι δύο πρώτες απόπειρες, έκαναν πρεμιέρα την ίδια χρονιά. Η πλειοψηφία των Ασιάτων ηθοποιών που εμφανίζονται, έχουν ρόλους και στις δύο ταινίες, μιας και δεν υπήρχαν πολλές ενναλακτικές ακόμα. Το Golden Child κέρδισε την μάχη των εισιτηρίων, κυρίως λόγω Eddie Murphy, αλλά στα βίντεοκλαμπ το Big Trouble in Little China έκανε την ανατροπή. Είναι η τέλεια μορφή διασκέδασης για έναν πιτσιρικά, όπου και να κοιτάξεις σε πλημυρίζουν χρώματα, ήχοι και εκρήξεις που μέχρι τότε ήταν πρωτόγνωρα. Ένας μεγαλύτερος όμως θα εκτιμήσει το γεγονός πως ο ήρωας (Kurt Russell), είναι στην πραγματικότητα ο κλόουν της υπόθεσης. Υποδύεται τον μάτσο Αμερικάνο φορτηγατζή, που θα ήθελε να είναι καουμπόης στην άγρια Δύση αλλά εδώ έχει να κάνει με άγρια Ανατολή, οπότε ο Κινέζος φίλος του κάνει όλη την βρώμικη δουλειά. Τελείως αντίθετη δηλαδή από όλες τις τυποποιημένες περιπέτειες, όπου ο ήρωας πάει σε έναν ξένο τόπο και σε δέκα λεπτά μαθαίνει τα μυστικά, τις τεχνικές και τις παραδόσεις χιλιάδων ετών και νικάει τον καλύτερο πολεμιστή τους… Ακόμα και το love story είναι μια παρωδία, το-θέλει-το-κορίτσι αλλά κάνει τον σκληρό. Η τελική σκηνή δείχνει πως οι κουλ αποχαιρετισμοί στυλ Casablanca, προϋποθέτουν ανάλογο υπόβαθρο που απλά δεν υπήρχε πουθενά, συνοψίζοντας την σκιαγράφηση ενός χαριτωμένα προβληματικού χαρακτήρα.

ISHTAR (1987) 

Εικόνα

 
Παταγώδης εισπρακτική αποτυχία. Δύο σταρ της εποχής (Hoffman-Beatty) και μια πρωτοποριακή σκηνοθέτρια (Elaine May) δημιουργούν κάτι φιλόδοξο, που όμως ήταν καταδικασμένο προτού καν φτάσει στις αίθουσες. Οι τρεις τους γνωρίζονταν από προηγούμενες συνεργασίες. Κοιτώντας τις κινηματογραφικές τους πορείες, είναι φανερό πως διέθεταν κοινωνική συνείδηση. Το πρόβλημα είναι πως η ταινία θίγει πάρα πολλά θέματα που είναι δύσκολο να χωρέσουν σε μια κωμωδία με πολιτική χροιά. Εκτός αυτού, δεν παίρνει ξεκάθαρες θέσεις, κάτι που σίγουρα μπέρδεψε τους Αμερικάνους θεατές την εποχή του ψυχρού πολέμου που προβλήθηκε. Έπειτα, η τοποθεσία ήταν καταστροφική. Τα γυρίσματα πραγματοποιήθηκαν κοντά στην έρημο Σαχάρα, όπου Παλαιστίνιοι και Ισραηλινοί εκείνη την περίοδο είχαν συγκρούσεις. Στα εξωτερικά πλάνα δεν ήξεραν αν οι πυροβολισμοί είναι του συνεργείου ή από αληθινά πυρά… Απώλειες δεν υπήρξαν, αλλά τα τεράστια έξοδα γυρισμάτων στην Αφρική, η ζέστη, τα νεύρα και οι καμήλες που συνέχεια εξαφανίζονταν αρκούσαν από μόνα τους για χρεοκοπία. Οι χαρακτήρες επίσης ήταν αντισυμβατικοί. Το ευρύ κοινό δυσκολευόταν να αποδεχθεί τους αγαπημένους του ηθοποιούς σαν δυο εκτός πραγματικότητας μεσήλικες, που νομίζουν ότι διαθέτουν ταλέντο και μέλλον στη μουσική σκηνή. Εκεί βέβαια φαίνεται η καλή της σκηνοθεσία. Προφανώς οι τύποι δεν έχουν αυτογνωσία όμως το θέλουν τόσο πολύ, με μια σιγουριά μικρού παιδιού, που μας κερδίζουν μόνο και μόνο για αυτό. Έχουν ένα στόχο. Θα φτάσουν στο Μαρόκο για να πιάσουν δουλειά σε ένα κλαμπ, αφού κανείς δεν θέλει να τους ακούει να τραγουδάνε στη χώρα τους. Εκεί θα μπλέξουν κατά λάθος με αρχαίες προφητείες, θα σκάνε βόμβες δίπλα τους και θα καταλάβουν πως όλοι είναι ίδιοι. Αμερικάνοι πολιτικοί, Σοβιετικοί κατάσκοποι και ντόπιοι θρησκόληπτοι, αντιμετωπίζουν τους ανθρώπους σαν πιόνια. Θα ερωτευτούν μια κοπέλα, πάλι σαν παιδάκια, μα τελικά το μόνο που τους νοιάζει είναι να γράφουνε τραγούδια παρέα. Μια καλοπροαίρετη κωμωδία, που δεν έχει σκοπό να κοροϊδέψει τους αγαθούς πρωταγωνιστές της, αλλά όλο τον υπόλοιπο πονηρό κόσμο. Και το soundtrack είναι μια όαση γέλιου από μόνο του!

OSCAR (1991) 

Εικόνα

1991. Η Σοβιετική Ένωση διαλύθηκε. Ο ψυχρός πόλεμος είχε μόλις τελειώσει. Άγνωστες λέξεις για τους μαθητές δημοτικού της εποχής, ο μόνος ψυχρός πόλεμος που γνωρίζαμε ήταν η μάχη Stallone vs Schwarzenegger. Δεν είχαν παίξει ποτέ μαζί για να βλέπαμε ποιος ήταν ο δυνατότερος, αλλά όλη τη δεκαετία του 80 προσπαθούσαν να κερδίσουν τον τίτλο του εμπορικότερου ηθοποιού ταινιών δράσης και τον άτυπο τίτλο των μεγαλύτερων μπράτσων. Και τώρα ο ένας από αυτούς παίζει σε κωμωδία φορώντας μακρυμάνικα… Οι δυο μπρατσαράδες είχαν άλλο ένα κοινό. Ο Αυστριακής καταγωγής Schwarzenegger, έγινε διάσημος για την προφορά του και τις κραυγές που αποτελούνται από 15 γράμματα. Ο Stallone ήρθε σε αυτόν τον κόσμο, με τη βοήθεια μιας τσιμπίδας πιασμένης στο στόμα του. Η γέννα είχε επιπλοκές, τραυματίζοντας μόνιμα πολλά νεύρα του προσώπου. "Arghbarhrgoarghroarb" που θα έλεγε και ο ξέρετε ποιος. Έτσι η περίεργη φωνή και η υπερβολική σωματοδομή τους, μετατράπηκαν σε χιουμοριστικό πλεονέκτημα στα 90’s, οι μάτσο χαρακτήρες είχαν αρχίσει να κουράζουν. Από όλες τις κωμωδίες που συμμετείχαν τότε, το Oscar είναι η πιο αυτοαναφορική. Ο δημοφιλής σκηνοθέτης John Landis, κάνει και ο ίδιος στροφή στην καριέρα του, μεταφέροντας ένα γαλλικό θεατρικό έργο στη μεγάλη οθόνη. Οι δυσκολίες των αλλαγών σατιρίζονται στην ταινία, με τον Stallone να υποδύεται έναν μαφιόζο του μεσοπολέμου που όταν αποφασίζει να κάνει μια νέα αρχή, θα πρέπει να αντιμετωπίσει δεκάδες ευτράπελα. Όχι μόνο διαδραματίζεται στο 1930, αλλά και το ύφος της είναι από εκείνη την εποχή, το λεγόμενο screwball comedy. Όλα συμβαίνουν σπίτι του μαφιόζου, με τις ανατροπές και τις ατάκες να διαδέχονται η μία την άλλη ακατάπαυστα. Ο γρήγορος ρυθμός καλύπτει απολαυστικά τους χωρίς ιδιαίτερο βάθος χαρακτήρες, όπως η μαγιονέζα τις τηγανιτές πατάτες. Με γνωστά ονόματα στο καστ, ο βασικός λόγος που δεν τα πήγε καλά, είναι γιατί ήταν μπροστά από την εποχή της, βάζοντας έναν action hero σε θεατρική κωμωδία. Ο hero τα καταφέρνει μια χαρά πάντως, χωρίς καν να σηκώσει τα μανίκια του!

NOTHING BUT TROUBLE (1991)

Εικόνα

Τι συμβαίνει όταν είσαι το χρυσό παιδί της βιομηχανίας σινεμά και όλες σου οι ευχές εκπληρώνονται; Συνήθως καταστροφή, ακόμα και καλό να είναι το αποτέλεσμα. Αυτό βίωσε ο Dan Aykroyd, ταλαντούχος ηθοποιός με ρόλους στα Blues Brothers, Ghostbusters, Trading Places, Spies Like Us και τα λοιπά, όταν αποφάσισε να κάνει το σκηνοθετικό του ντεμπούτο. Μάζεψε τα φιλαράκια του από το Saturday Night Live, όπου από εκεί πέρασαν όλοι οι μεγάλοι κωμικοί των τελευταίων 50 ετών και πήρε όσα λεφτά ήθελε από το στούντιο. Βέβαια επειδή είναι πολλά τα λεφτά, όσο και ευνοούμενος να ήταν, κάποιος έλεγχος θα υπήρχε. Όταν οι παραγωγοί διάβασαν το σενάριο, λογικά μυρίστηκαν δολάρια. Η κατηγορία Horror/Comedy ήταν πολύ διαδεδομένη τότε, λόγω του Ghostbusters, του Evil Dead και του σκοτεινού πσραμυθά Tim Burton. Ο Aykroyd όμως είχε ένα εντελώς διαφορετικό όραμα. Εκτός από σκηνοθέτης/σεναριογράφος παίζει και δυο χαρακτήρες, όντας αγνώριστος ως υπεραιωνόβιος δικαστής και μεταλλαγμένος έφηβος. Ο έτερος πρωταγωνιστής Chevy Chase έχει και αυτός κόντρα ρόλο. Έγινε διάσημος με τις οικογενειακές κωμωδίες Το Τρελό Θηριοτροφείο, άλλη μια υπέροχη ελληνική μετάφραση τίτλου… Εδώ όμως είναι ο ορισμός του κυνικού εξυπνάκια. Ο John Candy υποδύεται μια μουγγή και έναν αστυνομικό, η Demi Moore εμφανίζεται πολύ πιο διασκεδαστική από ότι συνήθως και ο ράπερ 2Pac κάνει τα πρώτα του βήματα. Εκεί πάντως που πραγματικά αξίζει Όσκαρ είναι στα σκηνικά. Η πόλη φάντασμα αλλά κυρίως το τεράστιο οίκημα του 19ου αιώνα, γεμάτα σε κάθε τους γωνιά από ευφάνταστα διαταραγμένες λεπτομέρειες, προκαλούν γέλιο μαζί με κόμπιασμα. Όλη η ταινία είναι ένα συνεχόμενο γούρλωμα ματιών, ένα περίεργο υποείδος καλτ αισθητικής με εύπεπτους διαλόγους. Δεν έχει αστεία τρομακτικές σκηνές όπως πχ το Beetlejuice, εδώ το γέλιο είναι γέλιο έκπληξης που παγώνει αμέσως μετά. Κάτι ευπρόσδεκτο, αρκεί να μπει κανείς στο κλίμα, ή θα αγαπηθεί ή θα μισηθεί. Τελικά έγινε το δεύτερο, με το σκηνοθετικό ντεμπούτο να γίνεται κύκνειο άσμα. Τουλάχιστον ο δημιουργός ρίσκαρε και έκανε το όραμα του πραγματικότητα!

DEATH BECOMES HER (1992) 

Εικόνα

Τι δουλειά έχει αυτή η ταινία εδώ; Meryl Streep, Goldie Hawn και Bruce Willis όλοι στο ζενίθ της καριέρας τους και με εμπειρία στην κωμωδία. Ο σκηνοθέτης Robert Zemeckis είχε μόλις ολοκληρώσει την τριλογία Back to the Future μεταξύ άλλων, ουσιαστικά ότι έπιανε γινόταν χρυσός. Δεν μπορούσε να αποτύχει όπως και έγινε, αφού έκανε μια επιτυχημένη πρεμιέρα. Απλά μόλις κυκλοφόρησε στα βίντεοκλαμπ, δεν νοικιαζόταν ούτε τις Τετάρτες που είχαν προσφορά "διαλέγεις μια και παίρνεις μια ακόμα δωρεάν". Η εμπορική πορεία που κατέγραψε ήταν αντίστροφη του Big Trouble in Little China. Μπορεί αρχικά να κέρδισε τις εντυπώσεις σαν υπερφυσική μαύρη κωμωδία, αλλά το τσαλάκωμα των λαμπερών πρωταγωνιστών και πάλι δεν εκτιμήθηκε. Ο τρόπος όμως που το επιτυγχάνει είναι ευρηματικός, με κορυφαία special effects για την εποχή και αριστοτεχνικό μακιγιάζ. Το καυστικό σενάριο, κριτικάρει την κοινωνία που αναζητά το ελιξίριο της νεότητας με οποιοδήποτε κόστος. Είναι μοναδική στο είδος της αφού η αιώνια ζωή ποτέ δεν είχε αποδοθεί υπό μορφή σάτιρας. Και αντίθετα από τις κακές κριτικές, σήμερα έχει έρθει ξανά στην επικαιρότητα. Ενώ κατηγορήθηκε πως παρουσιάζει τις γυναίκες εκδικητικές και ψυχρές που τους ενδιαφέρει μόνο η εξωτερική τους εμφάνιση, πλέον έχει αγαπηθεί από την LGBTQ κοινότητα. Το μακιγιάζ που χρησιμοποιούν οι πρωταγωνίστριες για να κρύψουν αυτό που πραγματικά βιώνουν, επειδή πρόκειται για σχεδόν καρτουνίστικη κωμωδία, εξυπηρετεί τον αυτοσαρκασμό και όχι το μελόδραμα. Με αυτόν τον τρόπο προσελκύει ένα αναπάντεχο κοινό που δίνει μια νέα πτυχή στο νόημα. Σε ένα πρόσφατο διαδικτυακό άρθρο, η τρανς συντάκτρια εξηγεί πόσο απενοχοποιημένα παρακολουθεί το κυνήγι της ομορφιάς. Από το χορευτικό της εισαγωγής που θυμίζει Drag Show, μέχρι το τέλος όπου οι δυο αντίζηλες γίνονται φίλες, ταυτίζεται με τις δυναμικές ηρωίδες και την εκκεντρική φιγούρα τους. Ό,τι και να ορίζουν τα κοινωνικά ταμπού, αυτές θα νιώθουν καλά έχοντας η μία την άλλη για πάντα, φροντίζοντας για την εμφάνισή τους και αδιαφορώντας για την γνώμη του κόσμου. Όπως λέει και η ταινία: Screw nature laws!

Be kind rewind

Κάπου εκεί, αρχές των 90s και με την είσοδο της ιδιωτικής τηλεόρασης, τα βιντεοκλαμπ έχαναν σιγά-σιγά την δύναμή τους. Μετά βγήκαν τα DVD και πέντε λεπτά μετά τα πειρατικά DVD και τέλος το ίντερνετ και πέντε δευτερόλεπτα μετά το παράνομο κατέβασμα ταινιών. Η αγαπημένη μου σύγχρονη θεωρία συνωμοσίας είναι πως το Netflix κατασκεύασε τον Covid, αν κρίνουμε από τα τεράστια κέρδη που είχε μέσα στην πανδημία, αλλά το παιχνίδι ήταν χαμένο προ πολλού. Εδώ και χρόνια η βιντεοκασέτα δεν υπάρχει πουθενά. Αντίθετα από το βινύλιο, που έχει ποιοτικό ήχο και είναι κουλ, το βίντεο βρίσκεται στην καλύτερη σε κάποιο πατάρι να μαζεύει σκόνη κάτω από σεμεδάκια. Μια παρεξηγημένη συσκευή, που όμως υπήρξε το απόλυτο οικιακό μέσο διασκέδασης για αρκετά χρόνια. Είχε περίπου την ίδια μοίρα με τις παραπάνω κωμωδίες, που έκαναν αίσθηση τον πρώτο καιρό, αλλά γρήγορα ξεχάστηκαν όταν έπαψαν να είναι επίκαιρες. Μαζί του χάθηκε και η έννοια της ενοικίασης, ίσως καλύτερα αφού σε περιπτώσεις που καθυστερούσαμε να γυρίσουμε την βιντεοκασέτα, το "πρόστιμο" ήταν μεγαλύτερο από την αγορά της. Μαζί όμως χάθηκε και η επαφή με τους γκουρού υπαλλήλους. Αν ήταν ψαγμένοι, τσέκαραν το ιστορικό των τακτικών πελατών, προτείνοντας το ανάλογο κρυφό διαμαντάκι. Σαν το recommended δηλαδή, που ευτυχώς το αναλάμβαναν γνώστες και όχι κάποιο πρόγραμμα με λέξεις κλειδιά. Αυτή η πληθώρα επιλογών δημιούργησε έναν νέο τύπο σινεφίλ, ο οποίος δεν έχει αγαπημένο είδος, βλέποντας τα πάντα με την ίδια περιέργεια. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα ο Tarantino, που έκανε κάτι σαν πτυχιακή κινηματογράφου στο βίντεοκλάμπ που δούλευε. Δεν ήξερε από ταμπέλες, παρά μόνο εκείνες που έδειχναν αν η ταινία είναι νοικιασμένη. Σήμερα μπορούμε να ξαναζήσουμε την εποχή, με τη βοήθεια οποιουδήποτε σύγχρονου πολυμέσου, με ακόμα περισσότερες επιλογές, γρήγορα και σε επιτέλους υψηλή ανάλυση επιπέδου σινεμά. Το μόνο που δεν ξαναγυρνάει δυστυχώς είναι τα πατατάκια Τι και Τι με γεύση Πάπρικα…

*ευχαριστούμε το dvd club PGCosmos, Σερφιώτου 75 στον Πειραιά