Εικόνα
Συντάκτης: Κλέλια Α.
Όσοι αγαπούν το ντοκιμαντέρ σίγουρα έχουν βρεθεί να παρακολουθούν κάποιες από τις δωρεάν και φιλόξενες δωρεάν μηνιαίες προβολές στο Exile Room, στον τρίτο όροφο της οδού Αθηνάς 12 στο Μοναστηράκι. Μετά από ένα διάστημα απουσίας από τα δρώμενα της πόλης λόγω των περιορισμών της πανδημίας, η δημιουργική ομάδα του Exile επιστρέφει στο φυσικό της χώρο και παρουσιάζει την δεύτερη έκδοση του κινηματογραφικού φεστιβάλ ντοκιμαντέρ Docs in Exile. Ο επιμελητής του προγράμματος του φεστιβάλ, Θανάσης Πατσαβός, μας μιλάει για το πρόγραμμα των προβολών, την ομάδα, τον κινηματογράφο τεκμηρίωσης, τις ταινίες που “συνομιλούν μεταξύ τους” και όλα όσα πρόκειται να παρακολουθήσουμε στην σκοτεινή αίθουσα του Exile από την Τετάρτη 15 έως την Κυριακή 19 Δεκεμβρίου.
Οι τέσσερις φετινές θεματικές του Docs in Exile: Wild East, Artificial Paradise, Voyage to Freedom και short docs Ι & ΙΙ μας πάνε από από τις αχανείς παγωμένες εκτάσεις της Σιβηρίας μέχρι τη σχεδόν σουρεαλιστική, ιλιγγιώδη οικονομική και βιομηχανική ανάπτυξη της σύγχρονης Κίνας στο αφιέρωμα στην “Άγρια Ανατολή”. Τρέφουν ευχάριστα τις εσωτερικές μας αναζήτησεις, με την ιχνηλάτηση των "αλλοπρόσαλλων συχνά προσπαθειών του ανθρώπου να κατασκευάσει το απόλυτο περιβάλλον για να στεγάσει την εγωπάθειά του” στο αφιέρωμα για τους σύγχρονους, ανά τον κόσμο, “Τεχνητούς Παραδείσους” και μας αποκαλύπτουν μαρτυρίες ανθρώπων που ξεριζώθηκαν με όνειρα για μία καλύτερη ζωή προσεγγίζοντας το ζήτημα της ανθρώπινης κινητικότητας, όπως προκύπτει από τις εμπειρίες προσφύγων και βιώματα μεταναστών στην ενότητα “Ταξίδι προς την Ελευθερία”. (Περισσότερα και αναλυτικές πληροφορίες για το φεστιβάλ, εδώ) Από το φεστιβάλ δεν λείπει ο χώρος για τις ταινίες ντοκιμαντέρ μικρού μήκους μέσα από τις οποίες μας συστήνει την δουλειά φρέσκων κινηματογραφιστών μέσα από δύο σειρές προβολών την Τετάρτη και την Κυριακή.
Καλύτερα όμως σχετικά με το τι θα παρακολουθήσουμε στο Docs in Exile και την ιδέα πίσω από τα ωραία της δραστήριας ομάδας του Exile Room μας τα λέει ο υπεύνθυνος προγράμματος, Θανάσης Πατσαβός.
*πριν διαβάσετε τη συνέντευξη, ή μετά, διαβάστε αναλυτικά όλες τις πληροφορίες για τις ταινίες και τις ώρες προβολών εδώ
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
Ποια είναι η ομάδα του Exile Room; Πώς έχει διαμορφωθεί το πρόγραμμα των δράσεών σας μετά από δώδεκα χρόνια παρουσίας στα πολιτιστικά, εκπαιδευτικά και κινηματογραφικά δρώμενα της Αθήνας;
Θ.Π: Η μικρή αλλά θαυματουργή, θα ήθελα να πιστεύω, ομάδα του Exile Room αποτελείται από την ιδρύτρια, σκηνοθέτιδα και παραγωγό, Βάλερυ Κοντάκου, τη Δέσποινα Παυλάκη, την Ιωάννα Γιακουμάτου και εμένα. Κι όπως τα μέλη του διαθέτουν διαφορετικά background αλλά κοινές ευαισθησίες, έτσι και το Exile Room μοιράζει την ενέργεια και το πάθος του ανάμεσα στην παραγωγή ταινιών, τη διοργάνωση κινηματογραφικών εκδηλώσεων και το σχεδιασμό εκπαιδευτικών προγραμμάτων για παιδιά και εφήβους, πάντα με άξονα το ντοκιμαντέρ και στόχο την ανάδειξη του διαφορετικού. Γιατί, για εμάς, το ντοκιμαντέρ είναι ίσως ο καλύτερος τρόπος για να γνωρίσεις τον άλλο, είτε αυτός βρίσκεται πίσω από τη διπλανή πόρτα, είτε στην άλλη άκρη του κόσμου.
Όπως πολλοί πολιτιστικοί οργανισμοί, έτσι κι εμεις βιώσαμε το τελευταίο διάστημα μια αναγκαστική παύση των δραστηριοτήτων μας, όμως επιστρέφουμε δυναμικά με το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Docs in Exile, το εκπαιδευτικό πρόγραμμα Planet G(reece) και –σύντομα- με μια δική μας κινηματογραφική παραγωγή, το ντοκιμαντέρ «Queen of the Deuce», από τη δίδυμη εταιρεία Exile Films.
Γιατί είναι σημαντικό να παρακολουθούμε ντοκιμαντέρ; Πώς μέσα από τον κινηματογράφο τεκμηρίωσης αναζητούμε την αλήθεια για ό,τι συμβαίνει στον κόσμο; Γιατί διαφέρει από τη μυθοπλασία;
Θ.Π: Κάθε ένας από εμάς κρύβει δυνητικά μια συναρπαστική ιστορία. Και το ντοκιμαντέρ μπορεί να γίνει η αφήγηση με την οποία μοιραζόμαστε μεταξύ μας αυτές τις ιστορίες. Περισσότερο, λοιπόν, από αναζήτηση της αλήθειας (η οποία, άλλωστε, ποτέ δεν μπορεί να είναι απόλυτα αντικειμενική, ακόμα και στον κινηματογράφο τεκμηρίωσης), το ντοκιμαντέρ μας προσφέρει τη δυνατότητα να ανακαλύψουμε ότι η αλήθεια δεν είναι μόνο μία (η δική μας), να δούμε πέρα από τα στερεότυπα και τις παρωπίδες μας, να κοιτάξουμε χωρίς προκατάληψη διαφορετικές αντιλήψεις, συνήθειες, και –το σημαντικότερο– προσωπικές καταθέσεις. Με άλλα λόγια, να ανακαλύψουμε κυριολεκτικά τον κόσμο. Και αυτό είναι ίσως σήμερα πιο αναγκαίο από ποτέ, σε μια περίοδο που πασχίζουμε ακόμα να βγούμε από μια κατάσταση εγκλωβισμού, κυριολεκτική και μεταφορική. Κι αν το σινεμά μυθοπλασίας είναι μια τέχνη που περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη δίνει βήμα στη φαντασία και τη δημιουργία ψευδαισθήσεων, το ντοκιμαντέρ έρχεται να αποδείξει ότι πολύ συχνά η πραγματικότητα είναι ακόμα πιο καθηλωτική.
Εικόνα
Δεύτερη διοργάνωση του Docs in Exile. Η πρώτη διοργάνωση έγινε διαδικτυακά το 2020 λόγω των περιορισμών της πανδημίας. Γιατί είναι σημαντική η επιστροφή στις μεγάλες οθόνες και η αλληλεπίδραση των ανθρώπων, με αφορμή πολιτιστικές δράσεις και φεστιβάλ;
Θ.Π: Πέρα από το πασιφανές, ότι το σινεμά ανήκει στη μεγάλη οθόνη, έχουμε τεράστια ανάγκη να βιώσουμε και πάλι την έννοια της κοινής (ζωντανής) εμπειρίας. Ο βασικός στόχος του Exile Room, πέρα από το να μοιραστεί με το κοινό τις ίδιες τις ταινίες, ήταν και θα είναι πάντα η δημιουργία μιας κοινότητας. Και να φέρει το ντοκιμαντέρ στο επίκεντρό της ως αφορμή για να ανταλλάξουμε ιστορίες, απόψεις, προτάσεις.
Από πού προκύπτουν οι φετινές τέσσερις θεματικές ενότητες του Docs in Exile; Ρίχνουμε διαμέσου των ντοκιμαντέρ κλεφτές ματιές στο παρελθόν και στο μέλλον;
Θ.Π: Τις θεματικές μας, είτε πρόκειται για το Docs in Exile, είτε για τις καθιερωμένες –προ Covid!– μηνιαίες μας προβολές τις καθόρισαν και τις καθορίζουν πάντα οι ίδιες οι ταινίες, μέσα από τις οποίες προκύπτουν τάσεις, κοινοί προβληματισμοί και –γιατί όχι;- ακόμα και συμπτώσεις. Και έχει πάντα ιδιαίτερο ενδιαφέρον να βλέπει κανείς ταινίες να συνομιλούν μεταξύ τους γύρω από μια κοινή θεματική, αναδεικνύοντας διαφορετικές οπτικές γωνίες, αισθητικές και χειρισμούς.
Φυσικά τα ντοκιμαντέρ –και γενικά, και ειδικά οι επιλογές του φετινού μας προγράμματος– μας προσφέρουν κλεφτές ματιές στο παρελθόν και στο μέλλον. Κι αυτό δεν θα μπορούσε να είναι πιο έντονο απ’ ότι στις ταινίες της ενότητας Wild East οι οποίες, με διαφορετικό τρόπο η καθεμία, αντιπαραθέτουν το παρελθόν με το μέλλον, την παράδοση με την ιλιγγιώδη ανάπτυξη, το προσωπικό με το συλλογικό. Και μια που μιλάμε για το μέλλον, τα δύο προγράμματα ταινιών μικρού μήκους αποτελούν τον καλύτερο τρόπο για να ανακαλύψει κανείς τους ταλαντούχους ντοκιμαντερίστες του αύριο!
Εικόνα
από παράλληλες δράσεις προηγούμενων φεστιβάλ
Ποιες ταινίες από αυτές που περιμένουμε να δούμε στο φετινό Docs in Exile ξεχωρίζετε ιδιαίτερα και γιατί;
Θ.Π: Είναι μια δύσκολη ερώτηση, όταν σου ζητάνε να ξεχωρίσεις ανάμεσα σε πράγματα που έχεις επιλέξει για διαφορετικούς λόγους το καθένα. Προσωπικά, η αγαπημένη μου ταινία από το φετινό μας πρόγραμμα είναι «Οι Μάγισσες της Ανατολής» («The Witches of the Orient»), ένα ντοκιμαντέρ που αρχίζει ως ένα συμβατικό πορτρέτο μιας ομάδας βόλεϊ γυναικών από την Ιαπωνία οι οποίες ξεκίνησαν την καριέρα τους στα ‘50s ως ερασιτέχνες, για να εξελιχθούν σε παγκόσμιες πρωταθλήτριες. Κι όπως αυτές οι απίστευτες, 70χρονες πλέον τύπισσες, που έγιναν pop culture icons χωρίς καν το καταλάβουν, έτσι και η ταινία του Julien Faraut μεταμορφώνεται σταδιακά σε κάτι πολύ πιο μοντέρνο και σαγηνευτικό, τόσο αφηγηματικά όσο και αισθητικά. Συνταρακτικό, αλλά εξαιρετικά πολύτιμο, είναι και το χρονικό της «Μαβιάς Θάλασσας» («Purple Sea») της Σύριας καλλιτέχνιδας Amel Alzakout, η οποία καταγράφει σε πρώτο πρόσωπο το δραματικό της πέρασμα από την Τουρκία στην Ελλάδα με μια κάμερα δεμένη στον καρπό της, όταν η βάρκα στην οποία επιβαίνει βουλιάζει κοντά στις ακτές της Λέσβου. Μια ταινία-εμπειρία, που δεν θα μπορούσε να απέχει περισσότερο από τις στεγνές ρεπορταζιακές καταγραφές του προσφυγικού. Αν πάλι θέλετε κάτι απρόσμενα feelgood, το «Σχεδόν Παράδεισος» («Some Kind of Heaven») μας ξεναγεί σε μια εξωφρενική πινακοθήκη εκκεντρικών χαρακτήρων που αποικούν μια γηριατρική Disneyland.
Οι δράσεις του Exile Room, όπως και το Docs in Exile, έχουν δωρεάν είσοδο. Γιατί πιστεύετε ότι είναι σημαντικό να υπάρχουν πολιτιστικές δράσεις που να είναι ανοιχτές προς όλους;
Θ.Π: Θα ακουστώ εντελώς κλισέ, αλλά ο πολιτισμός και η τέχνη είναι δικαίωμα όλων. Και το γεγονός ότι συχνά τείνουμε να το ξεχνάμε ή να τα θεωρούμε πολυτέλεια, μόνο και μόνο επειδή δεν εξαρτάται από αυτά η επιβίωσή μας, το κάνει ακόμα πιο σημαντικό να υπάρχουν φορείς και χώροι που προσφέρουν αυτή τη δυνατότητα. Μέσα στα 12 χρόνια λειτουργίας του, το Exile Room έχει κερδίσει πιστούς θεατές, μια μικρή κινηματογραφική οικογένεια, αν θες, κάποιοι από τους οποίους ίσως να μη γνώριζαν τι πραγματικά μπορεί να είναι ένα ντοκιμαντέρ, πέρα από την μπανάλ εκπαιδευτική/τηλεοπτική μορφή του. Κι αν κάποιος δεν τους προσέφερε αυτή την ευκαιρία, μπορεί και να μην το ανακάλυπταν ποτέ. Κι αυτό είναι ίσως η μεγαλύτερη α ανταμοιβή για μας.
Εικόνα
από παράλληλες δράσεις προηγούμενων φεστιβάλ
//
O Θανάσης Πατσαβός ανήκει στο σινεμά. Έχει εργαστεί στον ευρύτερο χώρο του κινηματογράφου, σχεδόν από κάθε πιθανό πόστο: από κομπάρσος σε ελληνικές κινηματογραφικές και τηλεοπτικές παραγωγές έως υπεύθυνος επικοινωνίας σε εταιρείες κινηματογραφικής διανομής, μέχρι που αποφάσισε να επικεντρωθεί στο γράψιμο και στη διοργάνωση κινηματογραφικών εκδηλώσεων. Έχει εργαστεί ως δημοσιογράφος και κριτικός κινηματογράφου στον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο, ως κριτικός και αρθρογράφος και ως προγραμματιστής σε σημαντικά κινηματογραφικά φεστιβάλ της Αθήνας. Ως μέλος της ομαδας του Exile Room επιμελείται το πρόγραμμα μηνιαίων προβολών ντοκιμαντέρ και οργανώνει εκπαιδευτικά και άλλα πολιτιστικά προγράμματα που χρησιμοποιούν το ντοκιμαντέρ ως εργαλείο για την καλλιέργεια κοινωνικής συνείδησης.
Ινφο:
Δείτε ακόμη
- Μπορείτε να δείτε αναλυτικά τις ενότητες του φεστιβάλ Docs in Exile και το ωρολόγιο πρόγραμμα εδώ
- Οι προβολές των ταινιών είναι δωρεάν.
- Οι ταινίες προβάλλονται με ελληνικούς υπότιτλους.
- ΕXILE ROOM, Αθηνάς 12, Μοναστηράκι, 3ος όροφος, Αθήνα
Εικόνα
Συντάκτης: Κλέλια Α.
Ακολουθήστε το inExarchia στο facebook, instagram, twitter, youtube
