Δημήτρης Ζερβουδάκης: "Το μόνο φάρμακο είναι το ΣΥΛΛΕΓΕΣΘΑΙ σε αυτήν την επίθεση που δεχόμαστε καθημερινά. Ας μην περιμένουμε το χειρότερο λοιπόν. Το χειρότερο έφτασε." / ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Συνέντευξη: Γιώργος Καραχάλιος  

Ένας τραγουδοποιός με όραμα που πιστεύει στην συλλογικότητα. Ένας άνθρωπος που για πάνω από 30 χρόνια βρίσκεται στο μουσικό στερέωμα, αναζητώντας και αμφισβητώντας νόρμες και στερεότυπα, ο Δημήτρης Ζερβουδάκης, μιλάει για πρώτη φορά στο inExarchia.gr και στον Γιώργο Καραχάλιο. Μιλάει για την Τέχνη, για τις τρέχουσες συνθήκες, την ηλεκτρονική διάθεση της μουσικής και για τη σχέση του με τη Θεσσαλονίκη, δίνοντας μια ματιά στο τώρα και στην εξέλιξη της μουσικής και της κοινωνίας ανά τα χρόνια.


Λίγα λόγια για τον Δημήτη Ζερβουδάκη:
Ο Δημήτρης Ζερβουδάκης γεννήθηκε, σπούδασε και κατοικεί μόνιμα στη Θεσσαλονίκη. Όντας φοιτητής, στα πλαίσια του Φοιτητικού Ομίλου Θεάτρου Κινηματογράφου (Φ.Ο.Θ.Κ.) ασχολείται με το τραγούδι και τη μουσική, ιδρύοντας μαζί με συμφοιτητές το συγκρότημα Νέοι Επιβάτες. Λίγο αργότερα, η επιτυχία του συγκροτήματος στις ζωντανές εμφανίσεις, (ΤΗΝΕΛΑ) ανοίγει το δρόμο στη δισκογραφία. Μία ανεξάρτητη παραγωγή με την καθοδήγηση της προηγούμενης φρουράς μουσικών , φίλων μουσικών της Θεσσαλονίκης , που επιμελείται και ο ίδιος με τίτλο «Σχετικά παράνομο», είναι η πρώτη του δισκογραφική εμφάνιση το 1985, έχοντας στην συνέχεια μια σπουδαία μουσική πορεία δεκαετιών, πολλούς προσωπικούς δίσκους και συνεργασίες με γνωστούς καλλιτέχνες.

Αφορμή της συνέντευξής μας είναι επίσης η κυκλοφορία του νέου album του Δημήτρη Ζερβουδάκη «του Τρελού η Ανάσα». Ο τραγουδοποιός από την Θεσσαλονίκη παρουσιάζει ένα πλούσιο σε ήχους σύνολο από 16 τραγούδια που έρχονται από διαφορετικές μουσικές περιοχές, αποτυπώνοντας ένα ποικίλο αποτέλεσμα που αποφεύγει εσκεμμένα να καταταχτεί κάπου. Η δημιουργία των τραγουδιών υπήρξε μια υπόθεση πολυπρόσωπη, παρείστικη, γεμάτη αυθορμητισμό, φρέσκιες ιδέες και μια σπάνια αίσθηση ελευθερίας.

 
 Ακούστε το album στις ψηφιακές πλατφόρμες εδώ



ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ:

Ένας Ζερβουδάκης στη Θεσσαλονίκη. Από το Νότο στο Βορρά. Ποια ήτανε η διαδρομή; Ρέει και κρητικό αίμα ή απλή σύμπτωση;

Από Ανατολική Θράκη πρόσφυγες και οι δυό γονείς από την πλευρά της μητέρας μας. Από Δυτική Μακεδονία και Κρήτη από πλευράς του πατέρα μας. Ο παππούς μας λοιπόν, μας χάρισε το επίθετο και την χαρά να νοιώθουμε και 25% Κρήτες. Μιλάμε για μια αρκετά  περιπετειώδη πρόσμιξη θεωρώ, αν μη τι άλλο. Παρόλα αυτά μέσα από την Τέχνη μου νοιώθω να “κουβαλάω“ μέσα μου την οικουμενικότητα όλης της Ελλάδας. Το φως και την πανσπερμία του Πολιτισμού της. 

 
Τελικά, η Θεσσαλονίκη έχει τη δική της κουλτούρα; Εξακολουθεί να "κρέμεται ο Όλυμπος πάνω από τον Θερμαϊκό";

Ο Όλυμπος δεν στέκεται μόνον επάνω από τον Θερμαϊκό. Λέγεται πως όταν ο καιρός το επιτρέπει φαίνονται μέχρι και οι κορυφές των βουνών της Κρήτης. Μαγικός τόπος η λεκάνη του Θερμαϊκού κόλπου. Σαφώς  η Θεσσαλονίκη έχει δική της κουλτούρα και πολιτισμό, στο μέτρο των σύγχρονων μεγαλουπόλεων. Ωστόσο, πιστεύω ακράδαντα πως αυτό που βαραίνει επάνω της, είναι η μακραίωνη ιστορική της διαδρομή. Μια διαδρομή η οποία της προσδίδει ένα χαρακτήρα “χρονοκάψουλας” τολμώ να πω. Είναι πολύ συναρπαστική μια περιήγηση στον ιστορικό-αρχαιολογικό ιστό της πόλης. Η διαστρωμάτωση των εποχών, των πολιτισμών, των αλλαγών, είναι πραγματικά ιδιαίτερα ανάγλυφη και αναγνωρίσιμη, στην καθημερινή μας ζωή στην αγκαλιά της.  Για αυτόν τον λόγο λοιπόν και η ζέση των Θεσσαλονικέων ΕΝΑΝΤΙΟΝ της μετακίνησης των μνημείων της Βενιζέλου. Έχουμε συναίσθηση της ιστορικής μας διαδρομής. Έχουμε αίσθηση της ανθρωπογεωγραφίας στα σύνορα της χώρας. Χαιρόμαστε τον “νταλκά” της “φτωχομάνας”, παρόλο τον προκλητικό, πολλές φορές άδοξο πλούτο.

 

"Νέοι επιβάτες" ή "Μπαχτσέ Τσιφλίκ"; Πέρασε και στη μουσική σου αυτή η διαδρομή; Τι σου έχει μείνει έντονα στη μνήμη από την εποχή εκείνη;

Και “Μπαχτσές” και “Νέοι Επιβάτες”. Στα πλαίσια της αποτουρκοποίησης των τοπωνυμίων στην κατά πολύ αργότερα απελευθερωμένη περιοχή μας, γεννήθηκαν τα σύγχρονα Ελληνικά. Ακόμη όμως χρησιμοποιούμε τον όρο “Μπαχτσέ” στην καθημερινότητά μας. Μάλλον αφορά στην δύναμη του τραγουδιού του Τσιτσάνη.  Όλα αυτά όμως, δεν είναι απλά  τα βασικά συστατικά, τα συνθετικά, της ζωής μας; Ο τόπος μας; Η περπατησιά μας; Η αντίληψη του κόσμου μας; Η Θεσσαλονίκη, ακροβατεί από καταβολής της, ανάμεσα στην Ανατολή και την Δύση. Συγκεράζοντας τα πιο ανθρώπινα χαρακτηριστικά από τους δύο κόσμους, έδωσε και δίνει μες τα χρόνια το δικό της στίγμα στην παγκόσμια ιστορία. Σαφώς και αυτή η παράδοση, τεκμηριώνεται μέσα από πνευματικό - καλλιτεχνικό πόνημα. Σε όλες τις μορφές τέχνης. Τεκμηριώνεται για παράδειγμα, μέσα από τους περίφημους μάστορες, οι οποίοι ακόμη και σήμερα στεγάζονται στην ίδια περιοχή από τα Βυζαντινά ακόμη χρόνια. Οι χαλκωματάδες. Δυνατή αναλοίωτη η καθημερινή ζωή και η συνέχειά της σε όλη την έκταση της πόλης. Τεκμηριώνεται από τον κουλουρτζή ή τον σαλεπιτζή. Τον καστανά. Φαντασθείτε λοιπόν, τι είδους και τι έντασης, φυγόκεντρες δυνάμεις αναπτύσσονται καλλιτεχνικά μέσα σε ένα τέτοιο τοπίο. “Μπαγιάτηδες”. Την άκουγα την λέξη αυτή από τη γιαγιά. Δηλώνει τον άνθρωπο που δεν βλέπει με καλό μάτι, τις  εκ προοιμίου αλλαγές. Ίσως τελικά αυτόν, ο οποίος τις αντιλαμβάνεται με μια πιο συντηρητική - σκεπτικιστική ματιά θέλοντας τον χρόνο του. Ακριβώς αυτό όμως, είναι το βασικό χαρακτηριστικό της δημιουργικής μας ανάγκης για νεωτερισμό, πειραματισμό και πιθανά πρωτοπορία. Ό,τι γεννήθηκε αιρετικά στη Θεσσαλονίκη διέπρεψε σε όλη την χώρα για λογαριασμό της. 

Εξακολουθείς να ακροβατείς; Έχουν χώρο οι "ακροβάτες" στη σημερινή πραγματικότητα;

Όλοι μας θεωρώ πως έχουμε γίνει λίγο ακροβάτες. Σχοινοβατούμε σε όλο το φάσμα της κοινωνικής μας ζωής. Προκειμένου να “σταθούμε”, να επιβιώσουμε. Μπορεί να έχουμε να κάνουμε με κάποιο γονιδίωμα. Από την στιγμή μάλιστα κατά την οποία ο κόσμος “μίκρυνε” μέσα από την τεχνολογική εξέλιξη, είναι νομίζω λογικό να υπάρχουν αλληλεπιδράσεις, επήρειες, νέα ύφη καθώς και νέα ήθη. Ναι στην ακροβασία. Και χωρίς δίχτυ. 

Μουσική και στίχοι. Πως γίνεται ένα τραγούδι, εντέλει; Ποιο απ΄τα δύο προηγείται;

Σε όλα τα χρόνια της δημιουργικής μου διαδρομής έζησα και τις τρεις εκδοχές. Να προηγείται η μουσική. Άλλη στιγμή ο στίχος. Πολλές φορές να καταφθάνουν και παρέα. Κατά την άποψή μου όμως ο λόγος είναι που έχει το πρόσταγμα. “Εν αρχή ην ο λόγος”. Τίποτε τυχαίο...

Εικόνα

 


Μουσική και διαδίκτυο. Τρομακτική, απότομη και βίαιη αλλαγή. You Tube και Spotify. Το θεωρείς πρόοδο και εξέλιξη; Ο ανθρώπινος παράγοντας, η ζεστασιά κ η αμεσότητα μιας συναυλίας μπορεί να υποκατασταθεί;

Το διαδίκτυο αποτελεί πια πολύ απλά, ένα παγκόσμιο “δισκάδικο”. Με μια ελάχιστη συνδρομή, έχει πλέον κάποιος την δυνατότητα χρήσης του παγκόσμιου ρεπερτορίου και μάλιστα σε εξαίρετη ποιότητα ήχου. Σε αυτό δεν βρίσκω κάτι κακό απαραίτητα. Άλλαξε ο κόσμος των παντοδύναμων των πάλαι ποτέ δισκογραφικών εταιριών. Κάποιοι ισχυρίζονται πως απαξιώθηκε, φτύνηνε η μουσική γενικά. Για αυτό ίσως και αυτή η τρέλα με τις διασκευές. Πιστεύω πως αυτό το οποίο εξέλειψε, ήταν απλά τα υπερκέρδη των δισκογραφικών. Δεν υπάρχει πια “αέρας” στην παραγωγική αυτή διαδικασία. Αέρας, ο οποίος να μπορεί να αιμοδοτήσει υπέρογκους μισθούς, χρυσά μπόνους, ποσοστά επί των πωλήσεων και και και... Ωστόσο μέσω του διαδικτύου, δημιουργήθηκε μια συνθήκη ελευθερίας για την έκδοση καλλιτεχνικών και δημιουργικών προτάσεων. Προτάσεις που δεν θα είχαν καμία απολύτως τύχη αν έμεναν στην “καλή” διάθεση των εταιριών. Είναι μια σπουδαία αλλαγή αυτή. Το κομμάτι της ζωντανής επικοινωνίας μας με το κοινό είναι ένα εντελώς άλλο κεφάλαιο. Δεν πιστεύω πως θα “χαθεί” η Μουσική. Ο Διονυσιασμός. Το Μοιρολόι. Η ψαλμωδία. Θα έρθει και μάλιστα πολύ πιο σύντομα από όσο φαντάζονται πολλοί, η στιγμή, όπου η αγκαλιά της Μουσικής Τέχνης θα ανοίξει και πάλι διάπλατα, κατάφωτη. Υπομονή φίλες και φίλοι.

"Μέσω του διαδικτύου, δημιουργήθηκε μια συνθήκη ελευθερίας για την έκδοση καλλιτεχνικών και δημιουργικών προτάσεων. [...} Δεν πιστεύω πως θα “χαθεί” η Μουσική. Ο Διονυσιασμός. Το Μοιρολόι. Η ψαλμωδία."
 

Έχεις πει σε μια συνέντευξή σου ότι "το απαραίτητο συστατικό για τη μουσική, αμέσως μετά τη μοναχική στιγμή μιας έμπνευσης, είναι η δύναμη της παρέας". Αλήθεια, τι είναι ο άνθρωπος, χωρίς τους υπόλοιπους ανθρώπους;

Μπορεί να είναι “μοναχός”, ασκητής. Μπορεί να είναι άδικα μόνος του κάποιος. Να απόμεινε μόνος. Μπορεί κάποιος αλλος να το κάνει από επιλογή. Μπορεί όμως να είναι και θηρίο. Νομίζω πως ισχύουν όλα. Η δύναμη της παρέας αφορά την απλή αρχή του ότι: “Έκαστος εφ' ω ετάχθη”. Δηλαδή να σας το πω κι αλλιώς. Δεν μπορούν όλοι να τα κάνουν όλα. Άλλο το πόστο του ντράμερ σε μια ορχήστρα. Αντίστοιχα του μπασίστα ή του κιθαρίστα. Άλλη η λειτουργία του πιανίστα ή ενός περίφημου άξιου σολίστα. Η Μουσική για να ανθίσει χρειάζεται τον άνθρωπο. Ο Μπρεχτ είπε: “Ο άνθρωπος είναι η μοίρα του ανθρώπου”.

Κάπου διάβασα ότι είσαι κατά της "στρατευμένης τέχνης". Πως εξηγείται η διαρκής και μόνιμη συμμετοχή σου σε συναυλίες διαμαρτυρίας όπως στις Σκουριές;

Αλλο πράγμα η “στρατευμένη” τέχνη και άλλο μια πιθανή κινηματική και κοινωνική ζωή μέσα από αυτήν. Νομίζω πως ο διαχωρισμός είναι μέσα μας πάνω από όλα. Σαφής και ισχυρός. Ό,τι χρησιμοποιείται από την εκάστοτε εξουσία με σκοπό και στόχο, τον πνευματικό έλεγχο του ανθρώπου, με θλίβει αρχικά, με εξοργίζει στη συνέχεια και τελικά με τοποθετεί αυτόματα “απέναντι”. “Για μένα το λοιπόν το πιο εκπληκτικό, πιο επιβλητικό, πιο μυστηριακό και πιο μεγάλο, είναι ένας άνθρωπος που τον ΄μποδίζουν να βαδίζει, είναι ένας άνθρωπος που τον αλυσοδένουνε. (Ναζίμ Χικμέτ) ” 

 
"Ό,τι χρησιμοποιείται από την εκάστοτε εξουσία με σκοπό και στόχο, τον πνευματικό έλεγχο του ανθρώπου, με θλίβει αρχικά, με εξοργίζει στη συνέχεια, και τελικά με τοποθετεί αυτόματα “απέναντι”"

Πανδημία και Τέχνη. Δραστηριοποιείσαι ενεργά στον ΣΥΛΛΟΓΟ ΜΟΥΣΙΚΩΝ ΒΟΡΕΙΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ (ΣΜΒΕ). Είναι τόσο μεγάλο το πρόβλημα της ανέχειας για όλους τους ανθρώπους της τέχνης ή είναι ακόμη χειρότερο;

Πανδημία σημαίνει το τέλος για την Τέχνη; Γίνονται φιλότιμες προσπάθειες με σκοπό να πειστούμε για αυτό. Δεν την θέλουν την Τέχνη. Να ερωτεύεται, να αμφισβητεί, να συγκρούεται με την μισαλλοδοξία ή ακόμη και με το ίδιο το μίσος και την φασιστική ρητορική του. Να χαρίζει ελπίδα, να εξυμνεί την ζωή και την χαρά της. Να προβάλλει τα επιτεύγματα. Να συντροφεύει, να παρηγορεί. Να γράφει Ιστορία. Η ανέχεια των ανθρώπων της τέχνης δεν διαφέρει από εκείνη όλων των εργαζομένων που βλέπουν τα πολιτικά - εργασιακά δικαιώματά τους να εξανεμίζονται. Δικαιώματα που δεν χαρίστηκαν. Διεκδικήθηκαν με αίμα από γενιές και γενιές. Υπάρχει τεράστιο κοινωνικό θέμα φτώχειας στον τόπο μας, από τα διαρκή μνημόνια των τελευταίων χρόνων, καθώς και τις πολιτικές επιλογές πλήρους υποταγής στις απάνθρωπες προσταγές του “κέρδους”. Υπάρχει τεράστιος αριθμός ανέργων, ανασφάλιστων. Συμπολίτες μας οι οποίοι ωθούνται στην ανέχεια και τον μαρασμό. Το μόνο φάρμακο είναι το ΣΥΛΛΕΓΕΣΘΑΙ σε αυτήν την επίθεση που δεχόμαστε καθημερινά πλέον και συγνώμη αν γίνομαι δυσάρεστος. Ας μην περιμένουμε το χειρότερο λοιπόν. Το χειρότερο έφτασε. Είναι εδώ και επιτέλους απαιτείται η προσωπική μας ευθύνη, να κατευθυνθεί στην προάπιση της Δημοκρατίας και των δικαιωμάτων μας. Της πραγματικής Δημοκρατίας. Όχι αυτής των ψυχιατρείων ή των φυλακών. 

"Το μόνο φάρμακο είναι το ΣΥΛΛΕΓΕΣΘΑΙ σε αυτήν την επίθεση που δεχόμαστε καθημερινά πλέον και συγνώμη αν γίνομαι δυσάρεστος. Ας μην περιμένουμε το χειρότερο λοιπόν. Το χειρότερο έφτασε." 



Τι είναι εκείνο που περιμένουμε να έρθει και να σκίσει τις θολές γραμμές των οριζόντων; 

Κατά τον ποιητή της θάλασσας αγαπημένο όλων μας Νίκο Καββαδία...

” Ένα καράβι να μας πάρει, Καίσαρ να μας πάρει. Ένα καράβι που πολύ μακριά θα το οδηγώ”...

 
Ευχαριστούμε τον Δημήτρη Ζερβουδάκη. 

Εικόνα

Συντάκτης: Γιώργος Καραχάλιος
Ακολουθήστε το inExarchia το facebook, instagram, twitter, youtube