Εμμονή για δημιουργία, μια παθολογική συμπεριφορά που επαναλαμβάνεται. Συνέντευξη με 6 καλλιτέχνες του δρόμου, με αφορμή την ομαδική εικαστική έκθεση 6 ΕΞΗ*

συντάκτης: Δήμητρα Τέντα
*φωτογραφίες Γιώργος Βουρσούκης, Αλεξία Παππά, Δήμητρα Τέντα

Όλοι τους έχουν βγει στο δρόμο για να “βάψουν” όντας έφηβοι και έχουν μετέπειτα εξελίξει την τέχνη τους, καθένας με το δικό του τρόπο. Στο ΚΤΙΡΙΟ 1 της Πινακοθήκης Βογιατζόγλου συναντήθηκαν με κοινό σκοπό να κάνουν πράξη την εμμονή τους για δημιουργία. Περνώντας περίπου δύο μήνες δουλεύοντας ο ένας πλάι στον άλλο, οδηγήθηκαν αυθόρμητα σε ένα διάλογο, ανταλλάσσοντας στοιχεία μεταξύ τους, με αποτέλεσμα μια κοινή αφήγηση των σκέψεων, των συναισθημάτων και της αντίληψής τους για το τώρα. Μια ζωγραφική και γλυπτική εγκατάσταση που στήθηκε μέσα σε κλειστό χώρο αναιρώντας ένα βασικό χαρακτηριστικό της street art, αυτό του δρόμου.

Πώς συνδέεται η street art με τη γκαλερί ή το μουσείο και πώς έχει εξελιχθεί η σχέση μεταξύ τους τα τελευταία 40 χρόνια; Η street art γεννήθηκε στο δρόμο σαν εξέλιξη του γκράφιτι, και πέρασε στις συνειδήσεις των κατοίκων της πόλης άλλοτε σαν εικαστική παρέμβαση και μορφή επικοινωνίας, και άλλοτε σαν βανδαλισμός. Οι διάφορες μορφές και τεχνικές της τέχνης του δρόμου (spray, stencil, poster, stickers, wheat pasting κ.α.) έχουν συνδεθεί με τον σχολιασμό, την αντίθεση και την αντίδραση στο κοινωνικό και πολιτικό κατεστημένο. Η street art έχει ποινικοποιηθεί, αλλά έχει επίσης εμπορευματοποιηθεί. Η Αλεξία Παππά, βοηθός επιμελητή της έκθεσης αυτής σχολιάζει: «Θεωρώ λίγο άδικο να πεις ότι η street art χάνει τη φύση της όταν μπαίνει στη γκαλερί, ναι σαφώς είναι αποκομμένη από το πλαίσιο στο οποίο γεννήθηκε πρωταρχικά και αναπτύχθηκε και πήρε διάσταση, αλλά πιστεύω ότι είναι μια φυσική εξέλιξη το να παρουσιαστεί και σε ένα άλλο πλαίσιο. Η street art που υπάρχει στο δημόσιο χώρο και είναι ορατή από όλους γίνεται από σύγχρονους καλλιτέχνες που μιλούν για το τώρα, και το τώρα αναπόφευκτα θα γίνει μουσειακό τεκμήριο, θα περάσει στην ιστορία και αυτό αξίζει να το βλέπουμε». Επιμέλεια της έκθεσης: Λεωνίδας Γιαννακόπουλος.

 

 
//Διαβάστε ακόμη: Πληροφορίες για την έκθεση ΕΞΗ 

Έχοντας κατά νου ότι η εγκατάσταση που έχουν δημιουργήσει οι 6 επιχειρεί – μεταξύ άλλων – να αναιρέσει τον διαχωρισμό μεταξύ εσωτερικού χώρου και εξωτερικού περιβάλλοντος, δεν μπορώ να μην αναρωτηθώ για τη σχέση αυτή. Άραγε οι 6 θα έβλεπαν αλλού, σε κάποιο δημόσιο χώρο, τα έργα που έφτιαξαν για αυτήν την έκθεση; 

Barba Dee
"Η τελική μορφή των έργων που δημιούργησα για την έκθεση είναι άμεσα επηρεασμένη από τον χώρο στον οποίο δημιουργήθηκαν. Έτσι και αλλιώς αυτή είναι μια διαδικασία που ακολουθώ πάντα. Ανεξάρτητα πως έχω προσχεδιάσει ένα κομμάτι, ο χώρος και οι συνθήκες κάτω από τις οποίες το εκτελώ διαμορφώνουν την τελική του μορφή. Άρα όλα τα έργα που ζωγράφισα για την έκθεση στο ΚΤΙΡΙΟ 1 θα μπορούσαν θεματικά να βρίσκονται σε οποιοδήποτε άλλο μέρος της πόλης (όπου και βρίσκεται η πλειοψηφία των έργων μου), εκτελεστικά όμως θα ήταν κάτι διαφορετικό." 
 

Εικόνα

Λεωνίδας Γιαννακόπουλος
Το έργο μου “the caravan” που έγινε με αφορμή την έκθεση 6 ΕΞΗ* στην πινακοθήκη Βογιατζόγλου, σχεδιάστηκε αποκλειστικά για την επιφάνεια του τοίχου που είχα να διαχειριστώ μέσα στο χώρο της έκθεσης. Τις περισσότερες αν όχι όλες τις φορές που καλούμαι να φτιάξω μια τοιχογραφία, επηρεάζομαι από τον  περιβάλλοντα χώρο και το σημείο που βρίσκεται ο τοίχος για να βρω το θέμα μου. Συνεπώς μου είναι δύσκολο να φανταστώ το συγκεκριμένο έργο κάπου αλλού.
 

Εικόνα

 

Γιώργος Π. Καβούνης
Οπουδήποτε θα ήταν καλύτερα ορατό και προσβάσιμο για όποιον θα επιθυμούσε να το δει. Το ποιο κτήριο θα ήταν αυτό, να πω την αλήθεια, δεν με απασχολεί, δεν έχω κάποια ιδιαίτερη προτίμηση. 
 

Εικόνα

*φωτογραφία του Γιώργου Βουρσούκη 

KEZ
Τη σύνθεση στην πινακοθήκη Βογιατζόγλου την έκανα με το σκεπτικό να φέρω το αίσθημα του δρόμου στο κέντρο της Αθήνας.  Γι' αυτό έκανα κάτι χαώδες και επιθετικό. Αφού ζούμε σε ένα χαώδες και επιθετικό περιβάλλον πλασμένο από απάνθρωπους ανθρώπους. Σχέσεις χαώδεις και εφήμερες προς κατανάλωση. Κανείς δε νοιάζεται για κανέναν και ο έρωτας μαραζώνει, αφού από μικρό θεό τον κάναμε πατσαβούρι. 
 

Εικόνα

TAXIS
Η ομαδική έκθεση 6 ΕΞΗ*, γεφυρώνει κατά μια έννοια, την street art όπως την έχουνε ακουστά όλοι, με την γενικότερη έννοια της παραστατικής τέχνης, έχοντας ως αποτέλεσμα μια εικαστική έκθεση 6 καλλιτεχνών, με κοινό βίωμα το graffiti ως κάτι πρωτοπόρο στην εφηβική μας ηλικία. Ο Λεωνίδας Γιαννακόπουλος κάλεσε 5 καλλιτέχνες, μαζί με τη συμμετοχή του ιδίου, να συνομιλήσουν, να συνυπάρξουν και να ζυμωθούν για εάν διάστημα περίπου 2 μηνών στον ίδιο χώρο και κάτω από το ίδιο πρότζεκτ, παρουσιάζοντας στο τέλος, ο καθένας το δικό του αποτέλεσμα της πορείας του αυτήν τη περίοδο, επηρεασμένοι από τα 90ς μέχρι τώρα, στον χώρο του ΚΤΙΡΙΟΥ 1. Το ΚΤΙΡΙΟ 1 παρείχε τις προδιάγραφες για να πραγματοποιηθεί αυτή η έκθεση, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δε μπορούσε να γίνει κάπου αλλού. Κάθε ξεχωριστό πρότζεκτ, έχει ανάγκη από ανάλογες κατάλληλες συνθήκες, όποιες και όπου είναι αυτές. 

Εικόνα

WD
Δεν μπορώ να φανταστώ κάποιο συγκεκριμένο σημείο, θα το έβλεπα οπουδήποτε στο δημόσιο χώρο. Είτε στο κέντρο κάποιας πόλης, είτε σε κάποιο εγκαταλειμμένο μέρος. Αρκεί να μου άρεσε το spot.

Εικόνα

 
 
Η street art πάντα με εντυπωσίαζε, και με εντυπωσιάζει ακόμα. Σε πιάνει απροετοίμαστο, σε χτυπάει στη μούρη χωρίς πολλά πολλά, κοντοστέκεσαι, και αν είσαι τυχερός μπορεί να σε απορροφήσει για ώρα. Είναι προκλητική, γεμάτη μηνύματα και σχόλια, είναι εφήμερη και ταυτόχρονα επαναστατική. Οι καλλιτέχνες που εκφράζονται στο δημόσιο χώρο ξέρουν ότι το έργο τους μπορεί να μην υπάρχει ακόμα και την επόμενη μέρα. Η θνητότητα της street art είναι μάλλον δεδομένη αλλά και βασικό στοιχείο της. Πώς επηρεάζει αυτό τη δουλειά των street artists; Ρώτησα τους 6 της “6 ΕΞΗ” και να τι απάντησαν:

Barba Dee
Η έννοια του εφήμερου είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τα έργα μου. Επιλέγω, ζωγραφίζοντας, να μεταφέρω τους προβληματισμούς και τις ευαισθησίες μου την εκάστοτε χρονική περίοδο. Μαζί με το περιβάλλον μου μεταβάλλομαι και εγώ άρα και οι ευαισθησίες μου, άρα και τα έργα μου. Η δημιουργία, η φθορά, η απόρριψη και η επαναδιεκδίκηση είναι μια κυκλική διαδικασία μέσω της οποίας βάφεται η πόλη, εάν αφαιρέσουμε οποιοδήποτε στάδιο της διαδικασίας αυτής τότε θα πάψουν και τα έργα στον δημόσιο χώρο να είναι εφήμερα. 

Εικόνα

 
 
Λεωνίδας Γιαννακόπουλος 
Πιστεύω πως η έννοια του εφήμερου είναι κάτι δεδομένο για τα έργα στο δρόμο, και αποτελεί κατά κάποιο τρόπο dna του graffiti και της street art κουλτούρας. Όταν κάνεις ένα έργο μεγάλων ή πολύ μεγάλων διαστάσεων στο δημόσιο χώρο, έχεις δεδομένο εξ αρχής ότι ο χρόνος ζωής του είναι κάτι ρευστό. Μπορεί να επιβιώσει για πολλά χρόνια, αλλά μπορεί και να καταστραφεί την επόμενη μέρα  που ολοκληρώθηκε! 
 

Εικόνα

Γιώργος Π. Καβούνης
Η δουλειά μου ολοκληρώνεται όταν ακουμπήσω τα πινέλα (ή τα σπρέι, τα μολύβια κ.τ.λ.) κάτω. Το «έπειτα» -αν θ’ ασπρίσει ή γκρεμιστεί ο τοίχος- είναι μια εντελώς διαφορετική ιστορία και δεν φέρει καμμιά επιρροή στο έργο. Θα είμαι ειλικρινής, δεν μου αρέσει διόλου το εφήμερο, θέλω να μένουν τα έργα μου και το επιδιώκω. Μου κοστίζει σωματικά και ψυχικά να τα φτιάξω. Οι δύο τοιχογραφίες στο Κτίριο 1 της Πινακοθήκης Βογιατζόγλου έχουν βερνικωθεί και, εκτός απροόπτου, θα παραμείνουν ως έχουν. Απ’ την άλλη, αν εξαρχής γνώριζα ότι δεν θα μείνουν και αποφάσιζα εντέλει να συμμετέχω, πάλι το ίδιο θα έπραττα, μ’ ούτε μια πινελιά λιγότερη. Όταν το «εφήμερο», είτε από επιλογή είτε εξ ανάγκης (υπό το πρίσμα της παραβατικότητας παραδείγματος χάριν), λειτουργεί ως ανάχωμα και επηρεάζει τις ποιότητες, τη σύνθεση και τη δομή ενός έργου, κατ’ εμέ, είναι προτιμότερο να μην γίνεται. Η όποια δημιουργία – σ’ όλες τις μορφές της Τέχνης – οφείλει να κρίνεται εκ του αποτελέσματος και μόνο κι όχι της διάθεσης που φέρει. Στο δεύτερο σκέλος της ερώτησης γίνεται αναφορά στη “street art”, την Τέχνη ως ένα «σχήμα» και πλαίσιο δηλαδή, το οποίο σ’ εμένα φαντάζει οξύμωρο. Αυτά τα «σχήματα» είναι συνήθως χρηστικά και προσφιλή στους τεχνοκριτικούς, αλλά και σε δημοσιογράφους, διαφημιστές, καλλιτέχνες κ.α. Από κει και πέρα, τα κινήματα, οι ταυτότητες και οι υποκουλτούρες γενικότερα, μ’ ενδιαφέρουν μόνο μέσω μιας διερευνητικής προσέγγισης. Είμαι απλά ένας τύπος που έχει την ανάγκη – την έξη, όπως φέρει κι ο τίτλος της έκθεσης – να ζωγραφίζει. Είτε αυτό γίνεται σε τοίχους είτε σε καμβάδες είτε στη σάρκα (τατουάζ - με τη συγκατάθεση του πελάτη για τη θεματική εν προκειμένω) είτε οπουδήποτε, η αντιμετώπιση είναι η ίδια και δεν ορίζεται απ’ το μέσο, το χώρο (μέσα-έξω) ή κάποια εξωγενή τάση.

Εικόνα

 
 

KEZ
Το έχω πάρει απόφαση εδώ και καιρό. Τίποτα δεν είναι μόνιμο. Τίποτα δεν είναι σίγουρο, και όλα ρέουν. Πότε δεν νιώθω ότι ένα έργο που κάνω σε δημόσιο χώρο, ανήκει σε μένα. Με το που το βγάζω το χαρίζω, πάρτε το, κάψτε το, δικό σας είναι... Δωρεάν και ελεύθερα έτσι και αλλιώς τα ενδεχόμενα δημιουργίας του επόμενου είναι άπειρα. Καμιά φορά μπερδεύομαι και θέλω να ικανοποιείται ο θεατής αλλά τελικά ο θεατής έχει μεταλλαχτεί σε τηλεθεατή και η θέση του είναι πάλι εκεί που ήταν πάντα, μόνο που τώρα αντί για τηλεκοντρόλ κρατάει κινητό. Η δημόσια τέχνη είναι σημαντική, και εμείς που την ασκούμε έχουμε μεγάλη ευθύνη. Η τέχνη μας νιώθω πως είναι πιο εφήμερη από ποτέ, το μέγεθος των έργων όλο και μεγαλώνει, αλλά καταναλώνονται και αυτά πολύ γρήγορα. Η ίδια η έννοια του εφήμερου έχει αλλάξει. Παλαιότερα αφορούσε το ότι θα σου σβήσουν το κομμάτι η θα πατηθεί από κάποιον άλλο του είδους μας. Τώρα το εφήμερο αφορά πιο πολύ τον θεατή - καταναλωτή.

Εικόνα

 
 

TAXIS
Είναι γεγονός ότι δημιουργώντας πράγματα στο αστικό περιβάλλον, όπου επηρεάζονται από τον καιρό, τον χρόνο, μα και τον ίδιο τον περαστικό άνθρωπο, είναι πολύ πιθανό να έχουν ημερομηνία λήξης. Γνωρίζοντάς το αυτό, αφήνω ότι δημιουργώ σε εξωτερικούς χώρους να μεταμορφωθεί σε διάλογο με όλους τους παράγοντες που μπορεί να το επηρεάσουν, ακόμα και αν καταστραφεί το όποιο έργο με το πέρασμα των ετών ή ακόμα και την επόμενη ημέρα, διότι αν υπάρξει διάλογος υπάρχει επικοινωνία, είτε φυσική, είτε ανθρώπινη, και μόνο άξιο παρατήρησης αντιλαμβάνομαι το αποτέλεσμα αυτό. Βάσει της εφημερότητας αυτής, πάντα γίνεται κάποιου είδους καταγραφή, μια φωτογραφική ανάμνηση και η μοναδική εμπειρία πραγματοποίησης του κάθε έργου. Θεωρώ ότι όσοι κάνουν εικαστικές παρεμβάσεις στο δημόσιο χώρο γνωρίζουν ότι τίποτα δε θα κρατήσει για πάντα, και αυτό είναι η μαγεία για να δημιουργεί κανείς πράγματα, αφήνοντάς τα πίσω, ξεπερνώντας και εξελίσσοντας τον εαυτό του βήμα βήμα, μέρα με τη μέρα.

Εικόνα

 
 
WD
Το στοιχείο του εφήμερου είναι συνυφασμένο με τη δουλειά μας. Το γνωρίζω και είμαι προετοιμασμένος για την τύχη των έργων μου. Για μένα ως δημιουργό το ίδιο σημαντικό με το έργο, είναι το να έχω μια καλή φωτογραφία του, αφού τελικά μόνο αυτό θα μείνει. Από την άλλη μεριά πρωτοβουλίες όπως της ομάδας Staco (Street art conservators) εδώ στην Αθήνα, με τη στήριξη της κ. Χατζηδάκη καθηγήτριας στο Τμήμα Συντήρησης Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης, είναι πολύ σημαντικές. Με τη δράση τους – πέρα του ότι δηλώνουν πως τα έργα που βρίσκονται στο δρόμο αξίζουν τη συντήρηση ή αποκατάσταση όπως και οποιοδήποτε άλλο έργο τέχνης – προσπαθούν να παρατείνουν τη ζωή των έργων, χωρίς βέβαια να ακυρώνουν την εφήμερη φύση της street art. Η τέχνη στο δρόμο και το εφήμερο πάνε χέρι-χέρι. Αυτό, στο σύνολό του, δε θ᾽ αλλάξει ποτέ. Και δεν είναι και τόσο κακό πιστεύω, it's all part of the game. Ευχαριστώ!

Εικόνα

 
 
//

Στην Ελλάδα η τέχνη του δρόμου έκανε την εμφάνισή της τη δεκαετία του 80, και οι χρωματισμένοι τοίχοι από τότε έγιναν κομμάτι της πόλης που ζούμε. Η street art είναι μια μορφή τέχνης και όπως κάθε δημιουργική έκφραση δεν περιορίζεται, δεν μπαίνει σε καλούπια. Ένα είναι σίγουρο, είτε είναι μέσα είτε είναι έξω, είτε θεωρείται παραβατική είτε εμπορεύσιμο προϊόν, η τέχνη του δρόμου ήταν, είναι και θα είναι ελεύθερη.

*Παθολογική συμπεριφορά που επαναλαμβάνεται

//

Περισσότερες πληροφορίες-φωτογραφίες των καλλιτεχνών που συμμετέχουν στην έκθεση θα βρείτε στις παρακάτω σελίδες: BarbaDee, WD, TAXIS, Λεωνίδας Γιαννακόπουλος, ΚΕΖ, Γιώργος Καβούνης

//

Ινφο

Που
Πινακοθήκη Γ. Βογιατζόγλου
Ελευθερίου Βενιζέλου 63, Νέα Ιωνία

Πότε
Εγκαίνια: Δευτέρα 16 Δεκεμβρίου 2019, ώρα 19:30
Διάρκεια: 16 Δεκεμβρίου 2019 - 29 Φεβρουαρίου 2020
Ώρες Λειτουργίας: Πέμπτη - Παρασκευή 11:00-19:00
Σάββατο 11:00-15:00

Είσοδος Ελεύθερη

*φωτογραφίες Γιώργος Βουρσούκης, Αλεξία Παππά, Δήμητρα Τέντα

Συντάκτης: Δήμητρα Τέντα
Ακολουθήστε το inExarchia στο facebook, instagram, twitter, youtube