Εικόνα
*κεντρική εικόνα από το κανάλι 5mindoc
Πολλοί νεότεροι μπορεί να γνωρίσαν το έργο και την ζωή του Χρόνη Μίσσιου από το τραγούδι των Social Waste “Του Χρόνη”. Ίσως άλλοι να τον γνώρισαν με αφορμή ένα στένσιλ σε ένα τοίχο που μίλουσε για την ουσία της επανάστασης ή κάποιο γρήγορο χειρόγραφο σε καποιο παγκάκι που σου ζητούσε "χαμογέλα ρε, τι σου ζητάνε;" Όπως και να τον γνώρισε ο καθένας από εμάς, αυτό που είναι σίγουρο είναι ότι τα συγγραφικά και φιλοσοφικά λόγια του Χρόνη Μίσσιου, καταφέρνουν να βάζουν τις λέξεις σε σειρά για όλα τα βαθύτερα που νιώθουμε και δεν μπορούμε να εκφράσουμε.
Ο Χρόνης Μίσσιος έζησε σαν ελεύθερος πολίτης μετά την μεταπολίτευση όταν ελευθερώθηκε τον Αύγουστο του 1973, ήταν όμως πάντα πραγματικά ελεύθερος. Στις εξορίες και τις φυλακές έμαθε γράμματα, μιας και η φτώχεια του επέτρεψε να φτάσει μόλις στην δεύτερη τάξη του δημοτικού. Ο συγγραφέας γεννήθηκε το 1930 στην Καβάλα από γονείς καπνεργάτες -και πέρασε τα πρώτα χρόνια της ζωής του στα Ποταμούδια, γειτονιά προσφύγων- από τη Θάσο και κυνηγημένους από την δικτατορία. Η οικογένειά του κατέφυγε στη Θεσσαλονίκη και ο Μίσσιος δούλευε ως μικροπωλητής, με κασελάκι, στο λιμάνι. Πέρασε στους αντάρτες από τα Γιαννιτσά, όπου τον έστειλε ο Ερυθρός Σταυρος μαζί με άλλα παιδιά για να γλιτώσουν από την πείνα της Κατοχής. Με την απελευθέρωση επέστρεψε στη Θεσσαλονίκη και οργανώθηκε στον Δημοκρατικό Στρατό Πόλεων.
Κατά τα χρόνια της γερμανικής κατοχής είχε ενταχθεί στην Αντίσταση, το 1947 συνελήφθη και καταδικάστηκε σε θάνατο για τη συμμετοχή του στον εμφύλιο πόλεμο, από τον οποίο γλίτωσε τελικά εννέα μήνες μετά. Έμεινε φυλακισμένος ως το 1953 και από το 1962 εξορίστηκε στη Μακρόνησο και τον Άη Στράτη. Βασανίστηκε πολλές φορές μένοντας απόλυτα πιστός την ιδεολογία του, με αποτέλεσμα περισσότερο χρόνο να τον περάσει στην απομόνωση των κρατητηρίων σε άθλιες συνθήκες κράτησης. Μετά την αποφυλάκιση του διετέλεσε επαγγελματικό στέλεχος της νεολαίας της ΕΔΑ, μέλος του παράνομου ΚΚΕ, μέλος της πενταμελούς γραμματείας της Νεολαίας Λαμπράκη και ιδρυτικό μέλος του ΠΑΜ. Στη δικτατορία φυλακίστηκε (Φυλακές Αβέρωφ, Κέρκυρας, Κορυδαλλού) και τότε έμαθε ουσιαστικά ανάγνωση και γραφή.
Έγινε γνωστός μέσα από το αυτοβιογραφικό του βιβλίο "Καλά εσύ σκοτώθηκες νωρίς” το 1985. Στο “Καλά εσύ σκοτώθηκες νωρίς”, ο Χρόνης Μίσσιος μετέτρεψε την οδυνηρή πολιτική του εμπειρία σε ζωντανό λογοτεχνικό μύθο. Το δεύτερο βιβλίο του «Χαμογέλα ρε, τι σου ζητάνε;» ήρθε λίγιο αργότερα, το 1988. Άλλα έργα του ήταν τα "Τα κεραμίδια στάζουν" το 1991, "Το κλειδί είναι κάτω από το γεράνι" 1996, «Ντομάτα με γεύση μπανάνας» το 2001".
Από τα βιβλία, την πορεία και τις κατά καιρούς δράσεις του πολλά από όσα έχει πει είναι έκφράσεις ενός ασυμβίβαστου ανθρώπου. Εκφράσεις που μιλάνε σε όλες τις ανήσυχες ψυχές αυτού του τόπου. "Δεν είμαι διατεθειμένος να εκχωρήσω την ύπαρξή μου σε κανενός είδους εξουσία" γράφει σε ένα σημείο του και προσθέτει σε ένα άλλο: "Η ζωή είναι ένα δώρο με ημερομηνία λήξης, που πρέπει να το τιμήσουμε και να το απολαύσουμε".
"Πιστεύω πολύ ότι σε μια κοινότητα, η συλλογική μνήμη είναι πολύ πιο ασφαλής και πιο ισχυρή από οποιονδήποτε ηγέτη". Ο λαϊκός λόγος, και η πολιτική αφήγηση του Χρόνη Μίσιου δεν έχασαν ποτέ το συναίσθημά τους παρά τη σκλήρη συχνά θεματολογία. Ο ίδιος παραμένει πηγή έμπνευσης για ανθρώπους που δεν θα χάσουν ποτέ την πίστη τους στον άνθρωπο και στην ελπίδα ότι μπορούμε να ζήσουμε σε ελευθερία και αρμονία μεταξύ μας σε μία κοινωνία που θα εξασφαλίζει τόσο τα συλλογικά όσο και τα ατομικά δικαιώματα.
Για πολλούς, ο Χρόνης Μίσσιος και η ανθρωπιά του αποτελούν παρακαταθήκη ενός σύγχρονου φιλοσόφου, ο όποιος ουδέποτε πρόδωσε τις αξίες του. Υπήρξε άλλωστε ακτιβιστής για τα δικαιώματα των ζώων και σε μία από τις τελευταίες του συνεντεύξεις είπε: “Πρέπει να απαλλαχτούμε από τις θεωρίες του ανθρωποκεντρισμού, όπως και από τις αφελείς θεωρίες της θρησκείας και όλων αυτών των πραγμάτων. Αλλά κυρίως, πρέπει να αντιληφθούμε ποια είναι η ουσία και το νόημα της ζωής! Δηλαδή, δεν γίνεται αντί να ζούμε, να προσπαθούμε να επιβιώσουμε!” Το τελευταίο του βιβλίο, που δεν πρόλαβε να ολοκληρώσει, μιλούσε για τον έρωτα και την φύση, ένας από τους ήρωές του πίστευε «στην ανάγκη μιας νέας ηθικής, ενός νέου ερωτικού πολιτισμού, χωρίς εξουσιαστικά χαρακτηριστικά και εγωπαθή συναισθήματα, σε έναν έρωτα χωρίς ενοχές, όπου ελεύθερα οδηγείται κανείς από την έλξη και την επιθυμία. “Αγαπώ”, της έλεγε συχνά, “θα πει θέλω να μπορείς να ζεις ευτυχισμένη και πέρα από μένα”».
Μέχρι να μάθουμε να ζούμε τις ανατολές και όχι τις μέρες της ζωής μας που χάνονται στα δειλινά, η ζωή του Χρόνη Μίσσιου και το βαθιά ανθρώπινο έργο του θα αποτελούν ένα φάρο στον σκληρό μας κόσμο..
Social Waste - Του Χρόνη
το τραγούδι αποτελεί μια σύντομη βιογραφία του Χρόνη Μίσσιου
Τα αστέρια λένε τα ψαρεύεις πυροφάνι
Και το κλειδί θα είναι κάτω απ’ το γεράνι
Η επανάσταση μονάχα έχει ουσία
Όσο κρατάει μέχρι να γίνει εξουσία
Κι εσύ που έφυγες νωρίς που να γυρίζεις
Ποιους μαχαλάδες και ποια πέλαγα αρμενίζεις
Κι όποτε οι μπάτσοι ένα χαμόγελο ζητάνε
Τους λες «υπάρχει και ζεμπέκικο ρουφιάνε!»
Στα Ποταμούδια στην Καβάλα πάλι τα κεραμίδια στάζουν
Και οι κυράδες στους μαχαλάδες πιάνουν την παρασιά και ετοιμάζουν
Έτσι σε πείσμα του καιρού οι γειτόνισσες μαζευτήκανε πάλι
Απ’ έξω βροχή και κοκοσάλι κι αυτές τριγύρω απ’ το μαγκάλι
Και πιάσανε την ψιλή κουβέντα και λένε για τα περασμένα
Για τα παλληκάρια του μαχαλά και κάπου εκεί θυμηθήκαν κι εσένα
Δεκατετράχρονο παιδί, ούτε καν χνούδι δε θα `χε βγάλει
Και πήγε αντάρτης στο βουνό, διηγείται η μια και συμφωνεί η άλλη
Και ύστερα θυμηθήκανε και τους καπνεργάτες απ’ τη Θάσο
Καλά εσύ σκοτώθηκες νωρίς αλλά εγώ πώς να ξεχάσω
Την παρανομία και την απεργία, την απομόνωση κι ακόμα
Εκείνα τα λόγια τα απλά του Νικόλα τότε που μπήκαμε στο Κόμμα
Ότι είναι οι πλούσιοι από τη μια κι εμείς οι φτωχοί από την άλλη
Και να τα μοιράσουμε όλα στα ίσα να πάψουν να υπάρχουν μικροί και μεγάλοι
Και κάτι χρονάκια πιο μετά ο Χρόνης γυρνάει στη Σαλονίκη
Στο Δημοκρατικό Στρατό μα είχε πετάξει πια η νίκη
Τονε συλλάβαν το `47, λένε οι γειτόνισσες βουρκωμένες
Κάτι φασίστες στρατιωτικοί κάτι κυβερνήσεις πουλημένες
Και τονε ρίξαν στο κελί η βία και η εξουσία
Και ύστερα πιάσανε οι νικητές να γράψουνε την ιστορία
Τα αστέρια λένε τα ψαρεύεις πυροφάνι
Και το κλειδί θα είναι κάτω απ’ το γεράνι
Η επανάσταση μονάχα έχει ουσία
Όσο κρατάει μέχρι να γίνει εξουσία
Κι εσύ που έφυγες νωρίς που να γυρίζεις
Ποιους μαχαλάδες και ποια πέλαγα αρμενίζεις
Κι όποτε οι μπάτσοι ένα χαμόγελο ζητάνε
Τους λες «υπάρχει και ζεμπέκικο ρουφιάνε!»
Η ιστορία είναι τα ίχνη στου χρόνου το χώμα που περπατάτε
Κάτι ορνιθοσκαλίσματα που λέει κι ο Marcos o Subcomandante
Τη γράφουνε στο τέλος οι νικητές κι οι ανυποψίαστοι την πιστεύουν
Μα τη ζωντανεύουν οι δίχως φωνή κι εκείνοι που γράμματα δεν κατέχουν
Εκείνοι που γνώρισαν τη φυλακή, τα βασανιστήρια, την εξορία
Σε Μακρονήσι, Ανάφη, και Γυάρο, Άγιο Ευστράτιο, και Ικαρία
Αυτοί που κοιτούσαν το βασανιστή μέσα στα μάτια και του `λεγαν «βάρα»
Κι αχτινοβολούσαν στο απόσπασμα μπρος κάτι απ'το πείσμα του Guevarra
Και κάθε που πίνω στο ταβερνάκι μια κούπα στο χώμα «εβίβα και γεια μας»
Για τους νεκρούς μας τους αγωνιστές, για τα «κουτσαβάκια» τα δικά μας
Καμιά φορά πάλι τους γράφω τραγούδια, μην τους ξεχνάμε και μένουνε μόνοι
Κάτι στιχάκια, κουπλέ και ρεφρέν, ένα του Άρη κι ένα του Χρόνη
Τι να σου πω πια και τι να μου πεις, έφυγες νωρίς κι εγώ εδώ είμαι ακόμα
Δείτε ακόμη
Έγινε εξουσία κι η αριστερά κι είναι ιεραρχικό το κόμμα
Γραφειοκράτες μας ποδηγετούν και προπαγάνδα μας ρίχνουν ντουμάνι
Όμως δεν ξέρουνε πως το κλειδί θα `ναι πάντα κάτω από το γεράνι…
Εικόνα
Ακολουθήστε το inExarchia στο facebook, instagram, twitter, youtube
