Εικόνα
Συντάκτης: Κλέλια Αρμπηλιά / Eπιμέλεια - φωτογραφίες: Γιώργος Φιοράκης - Advart
Κέντρο Αθήνας, δημόσιοι χώροι, πρόσβαση και κυκλοφορία. Εξάρχεια, η γειτονιά στους πρόποδες των λόφων με τα στενά της δρομάκια και τις αθηναϊκές οδούς-φλέβες να τη διαπερνούν. Η συζήτηση για την πρόσβαση στους δημόσιους χώρους, την άγαρμπη και βίαια επιβαλλόμενη “ανάπλαση” στο κέντρο και της γειτονιές της μεγαλούπολης έχει ανοίξει για πολλούς και διάφορους λόγους που όλοι πια γνωρίζουμε. Μείωση χώρων πρασίνου, συνεχείς αλλαγές σε μεγάλες οδούς με εργοτάξια και πάρκα, λόφους, πλατείες, όλα να βρίσκονται υπό καθεστώς αλλαγής και συζήτησης με μεγαλεπήβολα σχέδια, ανακοινώσεις και αντιδράσεις. Όμως, γιατί δε μιλάμε και για τα αυτονόητα; Μπορεί μία γειτονιά να αντέξει το βάρος των επισκεπτών της και των οχημάτων τους; Μπορεί το αθηναϊκό κέντρο να είναι ζωντανό και επισκέψιμο χωρίς αυτό να επιβαρύνει την ασφαλή κίνηση και τη μετακίνηση για όλους μας; Τι σημαίνει αντικοινωνική στάθμευση και πώς μπορούμε ως κάτοικοι και πολίτες με ενσυναίσθηση να αντιληφθούμε και να αποκτήσουμε την απαραίτητη παιδεία σε ό,τι αφορά το που και πώς παρκάρουμε εντός γειτονιάς και του κεντρικού αστικού ιστού;
Συζητήσαμε με τον Νίκο Σπυράτο, της σχολής οδηγών Σπυράτος στην Ασκληπιού, για την αντικοινωνική στάθμευση, για τη σχεδόν ανύπαρκτη παρουσία της πολιτείας, την εχθρικότητα, την ταξικότητα και τα ζητήματα που εγείρει μία καθημερινή ανάγκη των οδηγών, αυτή της ασφαλούς, κοινωνικά ευσυνείδητης και τελικά νόμιμης στάθμευσης των οχημάτων μας.
Το πρόβλημα.
Τι ορίζουμε ως αντικοινωνική στάθμευση; Σαν πρώτη σκέψη που κάνουμε αλλά και ο κοινός ορισμός της αντικοινωνικής στάθμευσης εννοείται το παρκάρισμα των οχημάτων πάνω σε διαβάσεις πεζών και ατόμων με περιορισμένη κινητικότητα. Τελειώνει εκεί; “Η αντικοινωνική στάθμευση σε ατομικό επίπεδο ορίζεται ως μία εγωιστική συμπεριφορά που δημιουργεί στην πραγματικότητα προβλήματα στην κυκλοφορία αλλά και επικινδυνότητα για τους συμπολίτες μας”, μας εξηγεί ο Νικόλας.
Δεν είναι η πρώτη φόρα που ανοίγει μία συζήτηση για την αντικοινωνική στάθμευση, άλλωστε είναι ένα διαχρονικό πρόβλημα έλλειψης υποδομών, παιδείας και πρακτικών λύσεων. Τα γνωστά αυτοκόλλητα “είμαι γάιδαρος παρκάρω όπου γουστάρω” αλλά και διάφορες πρωτοβουλίες από ανθρώπους που προσπάθησαν να εφιστήσούν την προσοχή γύρω από το θέμα (όπως η σειρά ντοκιμαντέρ “city of errors” to 2013) αλλά και φυσικά οι άνθρωποι που αφορά άμεσα το ζήτημα όπως οι γονείς και οι συνάνθρωποι με περιορισμένη κινητικότητα, είναι κάποιες από τις προσπάθειες που γίνονται ανά καιρούς.
Το ζήτημα της αντικοινωνικής στάθμευσης προφανώς δεν εντοπίζεται μόνο στα Εξάρχεια ή το κέντρο της Αθήνας και δεν αφορά μόνο το όποιο προσωπικό μας μερίδιο ευθύνης. Πρόκειται για μια αλληλουχία λαθών και έλλειψης λύσεων που στην ουσία και το δια ταύτα της υπόθεσης οδηγεί στη γνωστή χαοτική κατάσταση που ως κάτοικοι αντιμετωπίζουμε καθημερινά. Στα εντός του χωριού μας ο δάσκαλος οδήγησης αναφέρει μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα που η απουσία δομών σε συνδυασμό με τη δική μας συμπεριφορά εντείνουν το πρόβλημα. Ήξερες ότι, για παράδειγμα η Ιπποκράτους και η Χαρίλαου Τρικούπη έχουν λεωφορειόδρομο; Τα παρκαρισμένα οχήματα και από τις δύο πλευρές τους, εμποδίζουν την κίνηση λεωφορείων, πεζών αλλά και ποδηλατών. Ήξερες ότι παρκάροντας και στις δύο πλευρές στα στενάκια και τους δρόμους των Εξαρχείων (Ισαύρων, Ερεσσού, Καλλιδρομίου κλπ) εμποδίζεται η πρόσβαση σε πυροσβεστικά οχήματα, ορισμένες φορές και ασθενοφόρα; Όταν παρκάρουμε μπροστά από μια ράμπα θυμόμαστε ότι δεν μπορούν να περάσουν αμεα και γονείς με καροτσάκια; Γνωρίζουμε ότι παρκάροντας το αμάξι μας σε γωνίες διασταυρώσεων στην ουσία εμποδίζουμε την ορατότητα και ενισχύουμε την περίπτωση ενός ατυχήματος; Γνωρίζουμε ότι αν παρκάρουμε σε σημείο που διέρχονται λεωφορεία προκαλείται συχνά “κυκλοφοριακό έμφραγμα”;
Τι πρέπει να γίνει;
Ήταν 1978 όταν ο Λουκιανός Κηλαηδόνης έγραψε το “Αν κοιμηθώ νωρίς θα σηκωθώ νωρίς θα ξεκινήσω νωρίς και θα παρκάρω νωρίς…” αλλά από ότι φαίνεται το 2022 δεν έχουν αλλάξει και πολλά. Ο ρόλος της πολιτείας στην επίλυση του προβλήματος της αντικοινωνικής στάθμευσης εξαντλείται, όπως συζητάμε, σε ένα διαρκές gaslighting* προς τους πολίτες, με παρεμβάσεις που όχι απλά δεν επιλύουν το πρόβλημα αλλά ενισχύουν τελικά και τη χαοτική κατάσταση που επικρατεί. Ο Νίκος, που ζει και κάνει μαθήματα οδήγησης στην περιοχή, μας αναφέρει δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα στην ευρύτερη γειτονιά μας: Ο περιφερειακός του Λυκαβηττού απέκτησε νόμιμη λωρίδα στάθμευσης στη μία πλευρά του δρόμου, παρόλα αυτά διατηρήθηκε η διπλή διαχωριστική γραμμή και παρέμεινε δρόμος διπλής κατεύθυνσης με αποτέλεσμα να μη χωρούν τα διερχόμενα αμάξια. “O Δήμος σχεδίασε θέσεις στάθμευσης για τους κατοίκους οι οποίες αναγκάζουν τα οχήματα να παραβιάζουν την διπλή γραμμή με ότι σημαίνει αυτό. Μια ωραία λύση για να διατηρηθούν οι θέσεις και η ασφάλεια των οδηγών θα ήταν να γίνει οδός μίας κατεύθυνσης.”
Στην οδό Ερεσσού και Ασκληπιού, έχει τοποθετηθεί καθρέφτης, που επιβεβαιώνει την έλλειψη ορατότητας από τα παρκαρισμένα οχήματα “όπως οι αποικιοκράτες μοίραζαν καθρεφτάκια στους ιθαγενείς, η πολιτεία τοποθετεί καθρέφτες στις διασταυρώσεις” μας λέει. “Το γεγονός ότι η πολιτεία δε φροντίζει τη δημιουργία υπόγειων δημόσιων χώρων πάρκινγκ (όπως αυτός στην πλατεία Κλαυθμώνος) ώστε να μπορούμε να παρκάρουμε με ασφάλεια και χαμηλό αντίτιμο τα αυτοκίνητά μας είναι άλλο ένα από τα στοιχεία που κάνει τους μόνιμους κατοίκους να αισθάνονται ανεπιθύμητοι”.
Και τι μπορεί να γίνει; Ρωτάμε.
Δείτε ακόμη
"Ας ξεκινήσει από εμάς". Η πρώτη μας δουλειά ως οδηγοί είναι να συνειδητοποιήσουμε τι σημαίνει έχω ή έρχομαι με αυτοκίνητο στο κέντρο. Το κόστος ενός ιδιωτικού πάρκινγκ προφανέστατα δεν είναι μία λύση για όλους και δεν υπάρχουν και τόσες θέσεις σταθερής στάθμευσης αφού κρατιούνται για τους επισκέπτες και όχι για τους κατοίκους. Θα πρέπει να διεκδικήσουμε από την πολιτεία να εξασφαλίσει κονδύλια για τη δημιουργία υπόγειων ή να εκμεταλλευτεί τα κλειστά ήδη υπάρχοντα ιδιωτικά πάρκινγκ με χαμηλό ή δωρεάν αντίτιμο. “Ο διαμοιρασμός των οχημάτων, η απομάκρυνση των εγκατελειμένων οχημάτων, η συνεργασία των καταστημάτων με κάποια πάρκινγκ ή ακόμα και η επιδότηση μέσω ΕΣΠΑ κάποιων παρκινγκ προκειμένου να έχουν χαμηλό αντίτιμο είναι πραγματοποιήσιμες και εφικτές λύσεις”. Αν είμαστε επισκέπτες καλό θα είναι να προτιμάμε τα μέσα μαζικής μεταφοράς αφήνοντας ελεύθερους χώρους για τους κατοίκους και τους εργαζομένους της περιοχής. Τέλος, σε ό,τι αφορά στα πρόστιμα, “όταν δεν υπάρχει εναλλακτική δεν μπορεί να υπάρχει πολιτική προστίμου”, μας λέει ο Νίκος, “το όποιο πρόστιμο μπορεί να αποτελέσει μία κάποια λύση μονάχα όταν δοθούν εναλλακτικές”.
Οι άλλοι είσαι εσύ (όπως λέει και το στένσιλ των Κυκλοθυμία & Σφάλμα)
Προτού παρκάρουμε θα πρέπει να λαμβάνουμε πάντα υπόψη τους συνανθρώπους μας, τον φίλο μας με τα προβλήματα κινητικότητας, την ηλικιωμένη γειτόνισσα, τους γονείς με το καροτσάκι, τους πεζούς. Θα πρέπει παράλληλα να ζητάμε από την πολιτεία αυτά που πρέπει να κάνει, να μην το ξεχνάμε. Όπως συζητήσαμε στην συνάντησή μας με τον Νίκο Σπυράτο σε σχέση με τα ζητήματα οδηγικής συμπεριφοράς στην Αθήνα και τα Εξάρχεια, επανερχόμαστε στην υπενθύμιση ότι ο σεβασμός του διπλανού μας είναι στοιχείο πολιτισμού και ελευθερίας για όλες και όλους. Η συνύπαρξη και η φροντίδα μεταξύ μας ας είναι οι αρχές που θα απλωθούν σε κάθε πτυχή της καθημερινότητάς μας, ακόμα και στα απλά καθημερινά όπως το παρκάρισμα του αυτοκινήτου μας.
Εικόνα
*Η Σχολή Οδηγών Σπυράτος βρίσκεται στην Ασκληπιού 52 & Καλλιδρομίου. Ευχαριστούμε Νίκο!
**Gaslighting ονομάζεται η απόπειρα χειραγώγησης κάποιας/-ου με στόχο να αμφισβητηθεί η ορθότητα της σκέψης της/του.
