Εικόνα
Συντάκτης: Κλέλια Αρμπηλιά / Eπιμέλεια κειμένου: Γιώργος Φιοράκης
Γούρι ονομάζεται το αντικείμενο που είναι συνδυασμένο με την καλή τύχη. Το αντικείμενο που θέλουμε να μας φέρει καλή τύχη, που πιστεύεται ότι φέρνει καλή τύχη ή, πιο απλά, ένα από αυτά τα μικρά πράγματα-σύμβολα που διαλέγουμε το συνδέουμε με τον εαυτό μας, κάποιο αγαπημένο μας πρόσωπο ή κάποια κατάσταση. Η λέξη βρίσκει τις ρίζες της στην τουρκική λέξη uğur και μαρτυρά την παρουσία των συμβολικών αυτών αντικειμένων στο πέρασμα της ιστορίας και των πολιτισμών.
Συζητήσαμε με τη Γεωργία Λαλιώτη, τη σχεδιάστρια κοσμήματος και επιμελήτρια στο Ίζημα, ένα κατάστημα κοσμημάτων και αξεσουάρ στο κέντρο της Αθήνας που αναδεικνύει τη λόκαλ σχεδιαστική κοινότητα κοσμήματος, εν όψη της νέας χρονιάς για το γούρι και το φυλαχτό. Μιας ιστορία τόσο παλιά, όσο ο πολιτισμός. Μιας ιστορία γεμάτη συμβολισμούς. Το γούρι-κόσμημα στις μέρες μας παραμένει ένα αντικείμενο που χαρίζεται, στολίζεται και φοριέται, όπως παλιά. Γιατί όμως ο σύγχρονος άνθρωπος δεν αποχωρίστηκε ποτέ τα φυλαχτά; Στις ορθολογικές εποχές του σήμερα, πώς συνδέονται με τη ζωή μας και την προσωπική μας έκφραση;
Η Γεωργία είναι γεννημένη και μεγαλωμένη σε χωριό, μας εξιστορεί - και ταυτιζόμαστε- το πώς οι γιαγιάδες κεντούσαν τα παραδοσιακά γούρια που μέσα είχαν λιβάνι, ζάχαρη, χρυσό ή ασήμι ακόμα και κομμάτια από παλιές εικόνες και πιανόντουσαν πάνω μας με παραμάνες. Αυτή η παράδοση λοιπόν και οι συμβολισμοί από θρησκείες και την πανάρχαια συνήθεια του φυλαχτού, εμπεριέχονται σήμερα στις δουλειές σύγχρονων σχεδιαστών κοσμημάτων που εμπνέονται και δημιουργούν σύγχρονα κοσμήματα - γούρια για το νέο έτος ή ειδικές περιστάσεις και γεγονότα.
η χρονιά του λαγού το 23 και το γνωστό γατάκι μεταμφιέζεται σε λαγό, με το χεράκι που μοιράζει τύχη - θα βρείτε το γούρι εδώ ή από κοντά στην Ιπποκράτους 6 στην Αθήνα
Εικόνα
αριστερά γούρι βραχιόλι από τον Κωνσταντίνο Γεωργόπουλο (κλικ εδώ) / μεσαίο γούρι βραχιόλι από τη Konekini (κλικ εδώ) / δεξιά γούρι ρόδι από τον Γιώργο Μιλιαράκη (κλικ εδώ)
Πότε όμως χαρίζουμε ένα γούρι και τι απεικονίζουν; Συνήθως στη δική μας παράδοση γούρια και φυλαχτά παίρνουμε ή δίνουμε στα σημαντικά γεγονότα της ζωής μας ή αυτών που αγαπάμε: στα ξεκινήματα (μια νέα δουλειά ή ένα νέο σπίτι για παράδειγμα), στους αποχωρισμούς (μετακίνηση, μετακόμιση ή μετανάστευση) στη γέννηση ενός παιδιού (το “χρύσωμα” , μαθαίνουμε, έχει τις ρίζες του στη λατρεία του ήλιου και στο άφθαρτο του χρυσού), για την υγεία φυσικά, αλλά ακόμα και σήμερα για το “κακό το μάτι”. Τα σύμβολα ή υλικά που συνηθίζεται να χρησιμοποιούνται είναι το ρόδι, που έχει τις ρίζες του στην αρχαία Ελλάδα, το τιρκουάζ ή το μάτι που πιστεύεται ότι φέρνει υγεία και καλοτυχία και μας έρχεται από την Τουρκία και την Αίγυπτο, η καρδιά για να δέχεσαι και να δίνεις αγάπη με ρίζες στην χριστιανική θρησκεία όπως επίσης και τα αναθέματα (τα τάματα) που συνδέονται άμεσα με αυτήν.
Όμως πλέον, το γούρι αποτελεί μια ευκαιρία να στολίσουμε τον εαυτό μας με ένα καινούργιο και σύγχρονο κόσμημα και σίγουρα η τοπική σχεδιαστική κοινότητα που φιλοξενεί το Ίζημα έχει ιδιαίτερες προτάσεις για να διαλέξουμε πως θα συμβολίσουμε για φέτος την χρονιά μας.
Εικόνα
Εικόνα
Γούρια 2023 στο Ιζήμα!
Παραδοσιακά σύμβολα, σύγχρονη τέχνη, πολύτιμα μέταλλα και υλικά από τη φύση είναι μερικά από τα στοιχεία που αναγνωρίσαμε στις προτάσεις των σχεδιαστών στο Ίζημα για το 2023. Πιο συγκεκριμένα ο Γιώργος Μιλιαράκης (Puntos Jewellery) μπλέκει το τυχερό ρόδι με το κίνημα του κυβισμού και προτείνει κρεμαστά από ασήμι, επιχρυσωμένα και ροζ χρυσό. Η Konekini εμπνέεται από το κινεζικό ωροσκόπιο και τις ιαπωνικές maneki neko και μεταμφιέζει μια τυχερή γάτα σε λαγό μιας και το 2023 θα είναι η χρονιά του λαγού! “Τι κι αν το 2023 είναι χρονιά του λαγού; Για κάποιους από εμάς κάθε ώρα, κάθε μέρα και, φυσικά, κάθε χρονιά, είναι αφιερωμένη στις γάτες”, γνωστοί γατάκηδες και εμείς, δε θα μπορούσαμε να συμφωνήσουμε περισσότερο. Οι Πότνια, από την μια, εμπνέονται από τη δύναμη της αλλαγής της σαύρας, και έτσι προτείνουν ένα δυνατό συμβόλο για να μας θυμίζει πως μέσα από τις αλλαγές μπορούμε να ανταπεξέλθουμε στους παράξενους καιρούς που ζούμε, και από την άλλη εμπνέονται από το έργο του Γιάννη Μόραλη και συμβολίζουν με χρώμα και γεωμετρία το 2023. Το απαλό λουλούδι του Acme Art (Θοδωρής Χριστογιάννης) συμβολίζει την ζωή και την γέννηση και οι Akarea δανείζονται την αγγλική έκφραση”you have to break a few eggs to make an omelet” για να μας θυμίσουν να μη φοβόμαστε να κάνουμε τις απαραίτητες αλλαγές ή θυσίες για να προχωράμε στη ζωή. Ο Βασίλης Σουχλέρης εμπνέται για το γούρι του από τον αριθμό τρία και τον συμβολισμό του στους πολιτισμούς, και ο Κωνσταντίνος Γεωργόπουλος από τους ψηφιακούς αριθμούς ρετρό ρολογιών. Αν ψάχνεις κάτι για το σπίτι, η Ελευθερία Δανιηλίδη συνδυάζει υλικά της φύσης όπως πηλό, ξύλο και μάρμαρο και προτείνει κεραμικά γούρια για το σπίτι, ενώ η Konekiki παρέα με τον Κωνσταντίνο, το ετήσιο στολίδι του Ιζήματος από χαρτί με ένα τσαχπίνικο illustrated λαγό!
Αυτά και, εννοείται, άλλα πολλά όμορφα, χειροποίητα κοσμήματα για κάθε τύπο και περίσταση βρήκαμε στο Ίζημα. Όμως ακόμα και αν είσαι απο αυτούς που πιστεύεις πως την τύχη μας την φτιάχνουμε μόνοι μας, σίγουρα η δουλειά των χειροποιήτων κοσμήματων που θα βρεις εδώ θα σε πείσει να δώσεις μια ευκαιρία στην ενέργεια και στην σύνδεση με το αρχέγονο. Αν όχι για ένα φυλαχτό, τότε απλά και μόνο για την θετική ενέργεια και την πολύχρονη γνώση που το Ίζημα και η Γεωργία Λαλιώτη προσφέρει γύρω από τα μικρά έργα τέχνης που ονομάζονται κοσμήματα. Πέρνα μια βόλτα να γνωρίσεις την ζεστή καλλιτέχνιδα και τη λόκαλ κοινότητα των σχεδιαστών που φιλοξενούνται εδώ!
Εικόνα
Δείτε ακόμη
θα βρείτε όλα τα γούρια για ονλάιν αγορά εδώ ή από κοντά στην Ιπποκράτους 6 στην Αθήνα
Για την ιστορία: Τα γούρια εντοπίζονται ιστορικά στα βάθη των ανθρώπινων πολιτισμών. Ξεκινώντας από τη νεολιθική περίοδο όταν κομμάτια από κόκαλα, κοχύλια ή ξύλο ραβόντουσαν σε δερμάτινα βραχιόλια, μετέπειτα στην εποχή του χαλκού και στην αρχαία Αίγυπτο, τα γούρια ήταν φυλαχτά για να προστατεύουν τους ανθρώπους από το κακό και να φέρνουν καλή τύχη, συχνά ήταν σκαλιστά σχέδια από ζώα ή σύμβολα. Αργότερα οι χριστιανοί θα φορούσαν φυλαχτά με τον ιχθύ για να ταυτοποιήσουν την πίστη τους και κατά τον Μεσαίωνα τα “τάλισμαν” φοριόντουσαν συχνά και πάλι ως φυλαχτά. Οι Βίκινγκς φορούσαν βραχιόλια με σύμβολα, δέρμα και μέταλλο κατά τη διάρκεια μαχών πιστεύοντας ότι τους εξασφάλιζαν ασφάλεια και μια πολυτελή μεταθάνατον ζωή στη Βαλχάλα. Η Βασίλισσα Βικτώρια κατά τη βικτωριανή εποχή επηρέασε κατά πολύ τη σχέση μεταξύ του κοσμήματος και του φυλακτού. Ήταν εκείνη που διέδωσε τα κρεμαστά γούρια που περιείχαν φωτογραφίες ή μαλλιά από αγαπημένα πρόσωπα, ίσως στην ουσία τους προπομπούς των γουριών όπως τα ξέρουμε σήμερα. Στη χώρα μας συνδέονται με αρχαία έθιμα και παγανιστικές δοξασίες όπως το σπάσιμο του ροδιού αλλά και με την επιρροή από την ανατολή και την Μεσόγειο όπως τα φυλαχτά κατά της βασκανίας, συγχρόνως αποτελούν και ένα μέσο θρησκευτικής έκφρασής (τάμα) που έχει συνδεθεί αδιάρρηκτα με την παράδοση.
“Τα αντικείμενα έχουν τη σημασία που τους δίνουμε εμείς, τα γούρια είναι ένα ακόμη μέσο για να νικάμε τον φόβο της θνητότητας”. Παρόλο που οι άνθρωποι πια έχουν ουσιαστικά αποσυνδεθεί από τις δεισιδαιμονίες ή τα θρησκευτικά δόγματα του παρελθόντος, συνεχίζουν να αναζητούν τους τρόπους με τους οποίους θα νικήσουν τους αρχέγονους φόβους τους. Έτσι, ακόμα και σήμερα, δε σταματάμε να χρησιμοποιούμε συμβολισμούς και παραδόσεις ώστε να ενισχύουμε τη θετική μας διάθεση και να ξορκίζουμε το κακό. “Θέλουμε να πιστέψουμε. Όλοι δίνουμε τον αγώνα μας, μέσα από ένα γούρι νιώθουμε την αγάπη αυτού που μας το χάρισε, μας δίνει μία ώθηση να συνεχίζουμε. Xαρίζουμε γούρια σε αυτούς που αγαπάμε και όλοι μαζί προχωράμε”.
Συντάκτης: Κλέλια Αρμπηλιά / Eπιμέλεια κειμένου: Γιώργος Φιοράκης
