Εικόνα
Συντάκτης: Κλέλια Α., φωτογραφίες - επιμέλεια Γιώργος Φιοράκης
Στα Εξάρχεια, το δημιουργικό χάος των τειχών τους αποτελεί, ίσως, ένα σύμπλεγμα ωμής καλλιτεχνικής ελευθερίας και ένα πεδίο άσκησης κριτικής και τροφής για σκέψη σχεδόν σε κάθε βήμα, όταν κάποιος τα περιδιαβαίνει με διάθεση να γνωρίσει καλύτερα την γειτονιά.
O Guido Van Helten, είναι ο Αυστραλός διεθνής καλλιτέχνης που δημιούργησε το νέο mural που συζητά η Αθήνα. Ο βραβευμένος καλλιτέχνης έχει δημιουργήσει τοιχογραφίες σε ολόκληρο τον κόσμο και αντλεί συχνά την έμπνευση του από τους ανθρώπους και τη παράδοση της περιοχής που επισκέπτεται. Τοιχογραφίες του κοσμούν, παράξενα και μη, σημεία στην Ευρώπη, τις ΗΠΑ, την Αυστραλία, το Ιράν κ.α. Ο Guido Van Helten δημιουργεί μεγάλων διαστάσεων τοιχογραφίες, οι όποιες προκύπτουν μετά από την περιπλάνησή του στον τόπο ενδιαφέροντος και την φωτογραφία. Ο τρόπος δουλειάς του πηγάζει μέσα από τα ενδιαφέροντά του για τα ταξίδια, την φωτογραφία και την αρχιτεκτονική αλλά και την ιδέα σύνδεσης του τόπου και του τοπίου με την κοινότητα και την παράδοση. Συχνά τα έργα του αναφέρονται σε ζητήματα που αφορούν τις τοπικές κοινωνίες που επισκέπτεται όπως η αλλαγή των τοπικών παραδόσεων, οι οικολογικές καταστροφές, η βία, η μόλυνση και άλλα. Για παράδειγμα, στην επέτειο των 30 χρόνων από το ατύχημα του Τσέρνομπιλ, ο καλλιτέχνης βρέθηκε να ζωγραφίζει τον πυρηνικό αντιδραστήρα εκτιθέμενος στην ακτινοβολία ή φορώντας αλεξίσφαιρο γιλέκο ζωγράφισε κατά την διάρκεια πολεμικών συρράξεων στην πόλη Avdiivka στην Ουκρανία.
Εικόνα
Εικόνα
Κάνοντας μια στάση και στη χώρα μας και έχοντας ήδη γνωρίσει την πόλη της Πάτρας, όπου και δημιούργησε , στα πλαίσια της διοργάνωσης ArtWalk 6, μία τοιχογραφία με πρόσωπα της πόλης, βρέθηκε στην Αθήνα να εξερευνεί από τις 16 Νοεμβρίου την γειτονιά των Εξαρχείων. Η τέχνη της βιβλιοδεσίας στα Εξάρχεια αποτελεί σημαντικό κομμάτι των παραδοσιακών επαγγελμάτων που βρίσκονται στην περιοχή. Μαζί με τους οργανοποιούς, τις μικρές εκδοτικές και άλλα φέρει μαζί της στοιχεία παράδοσης και μίας κοινότητας που παραμένει ζωντανή στο ανάμεικτο μωσαϊκό ανθρώπων που χαρακτηρίζει την πολιτιστική ταυτότητα της περιοχής.
Ο Guido Van Helten εμπνεύστηκε από τα μικρά εργαστήρια βιβλιοδεσίας που βρίσκονται διάσπαρτα στα Εξάρχεια και έκανε αυτό το έργο σαν φόρο τιμής στους καθημερινούς ανθρώπους τους. Συγχρόνως η τοιχογραφία εμπεριέχει στοιχεία ιστορικού συμβολισμού για την ιστορία της περιοχής των Εξαρχείων. Συναντήσαμε τον καλλιτέχνη και μας μίλησε σχετικά με το έργο.
Ο Guido Van Helten μιλά στο inExarchiagr:
“Σίγουρα δεν θα ήθελα να δώσω εγώ μία ερμηνεία γύρω από το έργο, θα προτιμούσα ο κόσμος να δημιουργήσει την δική του. Σίγουρα ξέρω ότι η εμπειρία μου στην περιοχή υπήρξε πολύ ενδιαφέρουσα. Ήρθα στα Εξάρχεια στις 16 Νοεμβρίου και πέρασα τις πρώτες μέρες αποκτώντας την εμπειρία της σημασίας αυτής της ημέρας (17 Νοεμβρίου) για τα Εξάρχεια λόγω της ιστορίας του Πολυτεχνείου. Θεωρώ πως υπήρξα τυχερός που ήμουν εδώ αυτή την χρονική στιγμή. Νιώθω ότι αποτελεί ένα πολύ μεγάλο κομμάτι της ιστορίας της περιοχής και αυτό είναι πολύ σημαντικό. Φυσικά, υπήρξαν συγχρόνως και τόσα άλλα ενδιαφέροντα πράγματα. Αυτό που προσπαθώ είναι να ανακαλύπτω την ατμόσφαιρα του τόπου συνολικά και ο κόσμος να ανακαλύπτει τη δική του ερμηνεία στη δουλειά μου. Υπάρχει τόση λογοτεχνία, ιστορία, βιβλιοδετεία, βιβλιοδέτες εδώ... όλα αυτά για εμένα είναι πολύ συμβολικά. Τα βιβλία κατά την άποψή μου συμβολίζουν τη γνώση, την ιστορία, την δημοσιογραφία και τόσα άλλα νοήματα. Βρίσκω ότι αυτό που συμβαίνει ακόμα και σήμερα εδώ (σσ.τα βιβλιοδετεία) είναι μοναδικό και συγχρόνως υπάρχει και μία πολύ όμορφη αφήγηση σε σχέση με τους δύο άνδρες (σσ.που βλέπουμε στο έργο). Είναι πραγματικοί άνθρωποι που δουλεύουν στην περιοχή για πάνω από πενήντα χρόνια. Ο δάσκαλος πλέον είναι μεγάλος σε ηλικία και ο μαθητής του μιλάει για εκείνον με πραγματικό θαυμασμό και βρίσκεται πλάι του από δώδεκα χρονών. Εδώ λοιπόν βλέπω την σχέση δασκάλου-μαθητή και το πέρασμα αυτής της γνώσης και την μεταξύ τους σχέση, και αυτό για μένα αποτελεί μία διαρκής υπενθύμιση της ιστορίας της περιοχής. Σε αυτή την σκηνή βρήκα επίσης εξίσου ενδιαφέρον και συμβολικό το ότι οι καλλιτέχνες έδεναν εφημερίδες των τελευταίων 30 χρόνων αποθηκεύοντας την ιστορία με ευλάβεια και απόλυτη συγκέντρωση, ήταν τόσο αφοσιωμένοι…”
Εικόνα
Εικόνα
Όπως μάθαμε από την ομάδα του, ο καλλιτέχνης ανακάλυψε, ανάμεσα σε άλλα, αυτό το βιβλιοδετείο της οδού Αραχώβης. Εκεί γνώρισε τον κύριο Γιώργο και τον Κύριο Βασίλη τους δύο βιβλιοδέτες που βλέπουμε στην τοιχογραφία. Ο κύριος Βασίλης, ο δάσκαλος, είναι σήμερα 86 ετών και συνταξιούχος. Ο κύριος Γιώργος, που από τα δώδεκα του μαθήτευσε στο πλάι του και έμαθε την τέχνη της καλλιτεχνικής βιβλιοδεσίας, σήμερα κράτα αυτός το βιβλιοδετείο και μιλάει με περίσσιο θαυμασμό και αγάπη για τον δάσκαλο του, τον όποιο και θεωρεί πραγματικό καλλιτέχνη. Η τοιχογραφία, όπως και κάθε έργο του Guido Van Helten, είναι η φωτορεαλιστική απεικόνιση μιας στιγμής που αποτύπωσε μέσα από τον φακό του ο καλλιτέχνης από την βιτρίνα του εργαστηρίου ένω οι δύο άνδρες εργάζονται. Ο αριθμός 37 στα αριστερά, όπως μάθαμε, έχει ιδιαίτερο συμβολισμό: από τη μία είναι δύο από τα νούμερα του τηλεφώνου του βιβλιοδετείου, από την άλλη είναι αντεστραμμένο το 73 σε μία αναφορά στο Πολυτεχνείο. Οι εφημερίδες που δένουν οι δύο τεχνίτες των τελευταίων τριάντα χρόνων μάθαμε ότι πηγαίνουν στα αρχεία της Εθνικής Βιβλιοθήκης. Ο συμβολισμός αφορά μια στιγμή από την καθημερινότητα της γειτονιάς και των ανθρώπων της, η οποία, θα λέγαμε ότι εμπεριέχει την σημασία της καταγραφής και της μετάδοσης της ιστορίας διαμέσου της παράδοσης και της τέχνης, όπως επίσης και τον ρόλο που παίζει η ίδια η τέχνη στην υπενθύμισή της.
Εικόνα
Η τοιχογραφία είναι μία ανάθεση που πραγματοποιήθηκε στον τοίχο του βιβλιοπωλείου Πρωτοπορία από το Athens Street Festival, την πρεσβεία της Αυστραλίας και τον Δήμο Αθηναίων. Η γειτονιά, όπως μας είπε η ομάδα, υποδέχτηκε με τον γνωστό φιλόξενο χαρακτήρα της, τον καλλιτέχνη. Όσο ο τοίχος βαφόταν, κουλούρι με τυράκια από την “Λέσβο” και μεζέδες από το παντοπωλείο προσφερόντουσαν στον Guido.
Την ίδια στιγμή όμως, αξίζει να αναφέρουμε ότι δεν έλειψαν και κάποιες αντιδράσεις από έναν λόκαλ streetartist, μιας και τέθηκε το ζήτημα του κατά πόσο μία τέτοια ανάθεση, παρά το σεβασμό που δείχνει ο καλλιτέχνης στην ιστορικότητα της γειτονιάς, έρχεται ως μιας άλλης μορφής εξευγενισμός σε μία τέχνη που στην Αθήνα άνθισε μέσα από την άναρχη και ελευθεριακή της έκφραση, θέτωντας το ερώτημα τι θεωρείται δημόσια τέχνη και “έχει δικαίωμα” να παραμένει στους τοίχους της πόλης.
Από την πλευρά μας παρακολουθούμε την εξέλιξη στους τοίχους της πόλης, ώστε η ίδια η φύση της τέχνης του δρόμου και του γκραφίτι να γράψει τους δικούς της συμβολισμούς και το δικό της αφήγημα.
Εικόνα
Συντάκτης: Κλέλια Α., επιμέλεια Γιώργος Φιοράκης
Ακολουθήστε το inExarchia στο facebook, instagram, twitter, youtube
