Εικόνα
έρευνα/κείμενο: Σοφία Σταυριανοπούλου
φωτογραφίες: George Fiorakis
Το 1936 το σπίτι της οικογένειας Αποστολίδη στην οδό Χαριλάου Τρικούπη 97 είναι έτοιμο να κατοικηθεί. Σχεδιασμένο με σαφείς επιρροές από το bauhaus και με ρασιοναλιστικές αναφορές, ο αρχιτέκτονας Άγγελος Σιάγας φέρνει τη νέα, ρηξικέλευθη αρχιτεκτονική γλώσσα στην περιοχή της Νεάπολης. Χωρίς αμφιβολία, το λιτό αυτό κτίριο, που υψώνεται ανάμεσα στα διώροφα και τριώροφα νεοκλασικά, στις εκλεκτιστικές οικίες και τις λίγες πολυκατοικίες της εποχής αυτής, που υπάρχουν όχι μόνο κατά μήκος της Χ. Τρικούπη αλλά και στην Ζωοδόχου Πηγής και στους κάθετους σε αυτές δρόμους, τραβούσε τα βλέμματα των περίοικων.
Τώρα, είναι η σειρά του Σιάγα να αφήσει και τη δική του σφραγίδα στο ριζοσπαστικό μοντερνισμό της περιοχής των Εξαρχείων, που ακροβολίζεται στην Πολυκατοικία στη Στουρνάρη & Ζαΐμη των Μιχαηλίδη και Βαλεντή, στη Μπλε Πολυκατοικία του Παναγιωτάκου, στο Δημοτικό Σχολείο στην Κωλέττη του Μητσάκη, στην Πολυκατοικία Τσιμπούκη στη Μαυρομιχάλη & Ναυαρίνου του Δούρα, στην πολυκατοικία στη Θεμιστοκλέους & Κωλέττη του Σταματιάδη κ.α.
Εικόνα
Εικόνα
Το κτίριο Αποστολίδη είναι μια διπλοκατοικία με υπόγειο και ανεξάρτητα διαμερίσματα, ένα μικρό στο ισόγειο και ένα μεγάλο διαμέρισμα -μεζονέτα μεταξύ πρώτου και δεύτερου ορόφου. Κτισμένο με το συνεχές σύστημα δόμησης και πάνω στην οικοδομική γραμμή, ο Σιάγας δημιουργεί έναν καθαρό κύβο, του οποίου ο όγκος διασπάται μόνο από τα μεγάλα οριζόντια ανοίγματα των παραθύρων στις δύο όψεις του. Ακόμα και η βεράντα των υπνοδωματίων στον τελευταίο όροφο, δίνει την εντύπωση ότι προκύπτει από την αφαίρεση του όγκου, αφήνοντας μόνο τα δοκάρια να οριοθετούν το σκελετό του κτιρίου. Ένα εξωτερικό καμπύλο κλιμακοστάσιο στο πίσω μέρος του σπιτιού διευκόλυνε την επικοινωνία από το υπόγειο μέχρι τον πρώτο όροφο του κτιρίου. Ένα μεγαλύτερο εσωτερικό και επίσης καμπύλο κλιμακοστάσιο, συνέδεε το ισόγειο με την πρώτη στάθμη της μεζονέτας και το ίδιο κλιμακοστάσιο, από ξύλο αυτή τη φορά, οδηγούσε από κει στα υπνοδωμάτια του τελευταίου ορόφου.
Εικόνα
Εικόνα
//
Δείτε ακόμη:
- Urban Arch Tales #1: Το κτίριο στην Στουρνάρη & Ζαΐμη (1933)
- Urban Arch Tales #2: Ατμοηλεκτρικός Σταθμός ΑΗΣ (1903)
- Urban Arch Tales #3: Η προαστιακή έπαυλη Κλωναρίδη
Δείτε ακόμη
//
Από μεγάλη δίφυλλη εξώθυρα, έμπαινε κανείς στον κοινόχρηστο εσωτερικό διάδρομο. Εκεί βρίσκονται οι δύο ξεχωριστές είσοδοι των διαμερισμάτων, ενώ στο τέρμα του και δίπλα στην αυλή, είναι ο χώρος στάθμευσης του αυτοκινήτου της οικογένειας. Αν και ήδη από την προηγούμενη δεκαετία κατασκευάζονται μεγάλα νεοκλασικά σπίτια που διέθεταν γκαράζ – τα αυτοκίνητα άλλωστε που κυκλοφορούσαν ήταν τόσα «πολλά», που το 1920 δημοσιεύεται ο πρώτος νόμος για την καταβολή τελών κυκλοφορίας-, βρισκόμαστε πια στην εποχή που το αυτοκίνητο είχε διεισδύσει για τα καλά στη ζωή των πλούσιων κατοίκων της πόλης. Μάλιστα, ο πρώτος μεγάλος Σταθμός Αυτοκινήτων στην καρδιά του κέντρου κατασκευάζεται το 1937, την επόμενη χρονιά δηλαδή από την ανέγερση της οικίας Αποστολίδη, στην οδό Κανάρη 3 στο Κολωνάκι. Το επταώροφο αυτό γκαράζ- συνεργείο- πρατήριο βενζίνης σχεδιάζεται σύμφωνα με τις αρχές του μοντέρνου κινήματος φυσικά, από τον αρχιτέκτονα Ρένο Κουτσούρη και είχε υπερσύγχρονο μηχανολογικό εξοπλισμό για τη φροντίδα των οχημάτων.
Εικόνα
Εικόνα
//
Δείτε ακόμη:
- Βαλκανικό Αφιέρωμα: Βουκουρέστι
- Urban Arch Tales #4: Μέγαρο Prokesch στη Φειδίου
- Urban Arch Tales #5: Το κτίριο στην Ηπείρου και Μιχαήλ Βόδα
- Urban Arch Tales #6: Aφιέρωμα σε αθηναϊκό κτίριο του Βαλεντή
//
Καθώς περνούν τα χρόνια, οι ένοικοι αλλάζουν και μαζί και οι ανάγκες τους, και το κτίριο από κατοικία μετατρέπεται σε χώρους γραφείων, με επακόλουθες τροποποιήσεις στην εσωτερική διαρρύθμιση, που αλλοιώνουν όχι μόνο τη μορφή αλλά τη λειτουργικότητα του μοντέρνου αυτού κτιρίου. Έτσι, το διαμέρισμα του ισογείου εξαφανίζεται αφού όλοι οι εσωτερικοί τοίχοι καθαιρούνται, για να γίνει ο χώρος ενιαίος. Στο δεύτερο όροφο, το
μεγαλύτερο μέρος της βεράντας κλείνεται με έναν καμπύλο τοίχο από υαλότουβλα, τάση που επικρατούσε σε προηγούμενες δεκαετίες για τους χώρους των γραφείων, αλλά και για περισσότερο φυσικό φωτισμό, αφήνοντας μόνο ένα μικρό μπαλκονάκι ελεύθερο. Ταυτόχρονα, διάφορες πρόχειρες και αυθαίρετες προσθήκες κατασκευάζονται στην πίσω πλευρά της ταράτσας. Άλλωστε, δεν είναι πολλά τα κτίρια του μοντερνισμού που διατηρήθηκαν από τις γενιές που τα χρησιμοποίησαν αναλλοίωτα στο χρόνο, καθώς όπως έλεγε ο Σιάγας εις το έργον του αρχιτέκτονος ενίοτε ασελγούν πολλοί και διάφοροι
εξωαρχιτεκτονικοί παράγοντες.
Σήμερα, η καινή για την εποχή της οικία Αποστολίδη είναι κενή και απογυμνωμένη. Μόνο τα κλιμακοστάσια και τα κατεβασμένα ρολά μας θυμίζουν ότι εδώ έζησαν άνθρωποι με τις χαρές, τις δυσκολίες και τις στενοχώριες τους βιώνοντας πόλεμο και μετά εμφύλιο, πριν προλάβουν καλά καλά να χαρούν το καινούργιο σπιτικό τους.
Εικόνα
ακολουθήστε το inExarchia στο facebook, instagram, twitter, youtube
κείμενο/έρευνα: Σοφία Σταυριανοπούλου
φωτογραφίες: George Fiorakis
*φωτογραφίες ελεύθερες για αναδημοσίευση, αν δεν αφορά εμπορική χρήση, με αναφορά της πηγής
