Low budget sci-fi της νέας χιλιετίας

συντάκτης: Turd Ferguson
 

Τις προάλλες ήρθε ο μελλοντικός μου εαυτός και με βρήκε. Μου έδωσε ένα χάπι, μου είπε να μην ρωτάω πολλά και πως σύντομα θα τα ξαναπούμε. Πίνω το χάπι, τρώω και δυο μπεργκεράκια από τον φούρνο, κοιμάμαι σαν παραφουσκωμένη αρκούδα πριν τη χειμερία νάρκη και ξυπνάω 20 χρόνια πίσω. Τώρα είμαστε ο μελλοντικός μου εαυτός, ο παρελθοντικός μου εαυτός και εγώ. Νιώθω σοκ, δέος αλλά όχι στομαχόπονο. Ο μελλοντικός εαυτός μου εξηγεί πως το χάπι φτιάχτηκε για τις καούρες των μελλοντικών μεταλλαγμένων γευμάτων και κατά λάθος έχει side effect το ταξίδι στον χρόνο... Ενώ σκεφτόμουν τι συμβουλές θα δώσω και θα πάρω από τους εαυτούς μου και αν διαταράζουμε την ισορροπία του σύμπαντος επειδή τρώμε σαν ζώα πριν κοιμηθούμε, ξαφνικά όλοι μιλάμε για γιουβαρλάκια με τραγουδιστή φωνή. Πριν σκεφτώ αν αυτό είναι άλλο ένα side effect ξυπνάω χαράματα με την τηλεόραση ανοιχτή να παίζει σε επανάληψη το Happy Traveler με τον Ευτύχη Μπλέτσα… 

Πέντε το πρωί λοιπόν και τι καλύτερο για πρωινό από σπιτικό σάι-φάι! Σαν κλασικός Έλληνας που εκείνες τις ώρες θέλει κάτι λιτό (καφές-τσιγάρο-ασπιρίνη) έτσι θα είναι και οι ταινίες που έχω διαλέξει. Αν και σαν είδος είναι από τα πιο ακριβά στην παραγωγή του, τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει πολύ καλές ταινίες με σημαντικά μικρότερο κόστος. Οι υπολογιστές σε συνδυασμό με τις ψηφιακές κάμερες καθιστούν πλέον εφικτή τη δημιουργία σοβαρών home studios. Επίσης όσοι ασχολούνται με το science fiction είναι συνήθως λάτρεις της τεχνολογίας. Στην τελική αφού όλες οι προβλέψεις για τον κόσμο του μέλλοντος από τις χολυγουντιανές υπερπαραγωγές πέφτουν σταθερά έξω για καμιά εκατοστή χρόνια ας δούμε και κάτι πιο κοντά μας.

Βεβαία το υπό-είδος αυτό δεν είναι μια απάντηση στις υπερπαραγωγές μιας και προτού γίνει το scifi πανάκριβο οι περισσότερες χώρες του ανατολικού μπλοκ είχαν ήδη δώσει δείγματα low budget. Όσο οι αμερικάνοι στα 50’s έφτιαχναν ταινίες με κακούς εξωγήινους που στην ουσία μιλάγανε για την ρώσικη πυρηνική απειλή, οι κομμουνιστές ‘’εχθροί’’ τους έκαναν πιο σοβαρά και λιτά τη δουλειά τους από το 1924 που γυρίστηκε η Aelita. Αυτό συνεχίστηκε και μετά την Οδύσσεια του Kubrick που στην ουσία έκανε το scifi τέχνη και μετά το Star Wars που το έκανε εμπορικό, ακόμα και μετά την πτώση του κομμουνισμού. Σαν το Lada Niva ένα πράγμα. 200 χρόνια ίδιο, φθηνό και δε μασάει πουθενά! Είναι τεράστια λοιπόν η ΄΄κομμουνιστική΄΄ scifi ταινιοθήκη και αξίζει ένα ξεχωριστό άρθρο. Όπως ένα δικό τους άρθρο αξίζουν οι ασιατικές ταινίες του είδους που στην συντριπτική τους πλειοψηφία είναι γυρισμένες μετά το 2000.

Από παλιότερους αμερικάνους αυτός που πραγματικά έκανε ποιοτικό low budget scifi σε όλη του την καριέρα είναι ο Carpenter. Στην πρώτη ταινία πτυχιακή του συνεργάστηκε με ένα συμφοιτητή ονόματι Dan o’ Bannon, ο οποίος λίγα χρόνια μετά έγραψε το σενάριο του Alien. Το Dark Star του 1974 είναι αστείο και καλτ με ροκ μουσική και σερφάδες αστροναύτες, με ερασιτεχνική ηθοποιία αλλά φρέσκια σκηνοθεσία ενώ ταυτόχρονα επισημαίνει την μοναχικότητα και την βαρεμάρα του να γυρνάς τον γαλαξία σαν διαστημικός υπάλληλος χωρίς κανένα στοιχείο ηρωισμού και glamour, για πρώτη φορά στο σινεμά. Αρκετά όμως με το παρελθόν, επιστροφή στο μέλλον!

Εικόνα

Εικόνα

Back to the black and white
Εντάξει, στις μέρες μας δεν σημαίνει ότι το ασπρόμαυρο είναι απαραίτητα και πιο φθηνό αλλά σίγουρα δένει με το κλίμα του low budget. Εκτός αυτού είναι από τη φύση του ονειρικό και επεξεργάζεται ευκολότερα, ότι πρέπει δηλαδή. Ας ξεκινήσω με το American Astronaut (2001) όπου παίζει, σκηνοθετεί και υπογράφει ο Cory McCabe. Πρόκειται για μια μίξη scifi/κωμωδίας/μιούζικαλ/γουέστερν μα πάνω από όλα αυθεντικό! Για παράδειγμα ο κακός σκοτώνει μόνο άτομα που δεν έχει κάτι εναντίον τους, οπότε καλό είναι να τον νευριάζεις διαρκώς αν θέλεις τη ζωή σου. Τα ευρηματικά πλάνα μας πλημμυρίζουν, τα τεχνάσματα για να δικαιολογηθεί το μηδαμινό budget π.χ. με το διαστημόπλοιο που έχει ατμομηχανή είναι εκτός από αστεία, μια καλλιτεχνική δήλωση και το τέλος με το πειραγμένο ομηρικό σκηνικό θα μπορούσε να έχει τίτλο Η Αφροδίσια Του Διαστήματος. Λίγα χρόνια μετά ο ίδιος τα κάνει πάλι όλα στο Stingray Sam (2009). Σάτιρα των παλιομοδίτικων τηλεοπτικών σειρών με good old boys εναντίον όλου του γαλαξία. Είναι χωρισμένο σε επεισόδια με τίτλους αρχής-τέλους, με macho φωνή αφηγητή, ακόμα και διαφημίσεις! Ο McCabe αυτή τη φορά παίζει έναν τραγουδιστή και είναι σαν να βγήκε από το ασπρόμαυρο video clip των REM, Man On The Moon. Πολύ τραγούδι λοιπόν και κριτική στην κοινωνία, με εικόνες steam punk βιομηχανικής επανάστασης λέγοντας στην ουσία πως πάντα και παντού ο άνθρωπος θα κάνει τα ίδια. Συνεχίζω με το L’ Antenna (2007), ένα αργεντίνικο έργο που εκτός από ασπρόμαυρο είναι και βωβό! Ο Mr. TV έχει κλέψει την φωνή από τους ανθρώπους και μια οικογένεια προσπαθεί να την πάρει πίσω. Όπως λένε για την Αργεντινή πως είναι η πιο ευρωπαϊκή χώρα της Λατινικής Αμερικής, έτσι και σε αυτή την ταινία έχουμε γαλλικό ύφος και αναφορές σε γερμανικό εξπρεσιονισμό. Γλυκιά, αλληγορική και noir, μια ωδή στην χρυσή εποχή του βωβού σινεμά που με άφησε άφωνο! 
 

Εικόνα

 

Αν και λιγότερο scifi από τις παραπάνω, δεν θα μπορούσα να αφήσω έξω το Computer Chess (2013). Παρουσιάζει ένα τουρνουά σκακιού μεταξύ υπολογιστών το 1983. Είναι γυρισμένο σε τηλεοπτικό format 4:3 που μαζί με το ασπρόμαυρο φιλμ δίνουν την εντύπωση πως βλέπουμε μια σκακιέρα. Οι προγραμματιστές είναι οτινάναι, DIY πιονέροι που κινούνται σαν πιόνια, παίρνουν ναρκωτικά και συζητάνε για το μέλλον, με εκκεντρικότερο όλων τον Papageorge πο υποστηρίζει πως τα προγράμματά του αναζητάνε την αλήθεια. Κίνηση ματ του σκηνοθέτη είναι η συνύπαρξη στο ξενοδοχείο που γίνεται το τουρνουά μιας ομάδας γεροντοχίπιδων με τους προγραμματιστές, η χρυσή τομή των διαφορετικών κόσμων. Για τέλος έχω το ρώσικο Hard To Be A God (2013) που είναι μόνο για αυτούς που άντεξαν να διαβάσουν ως εδώ. Ανακαλύφθηκε πλανήτης παρόμοιος με τη Γη που εξελικτικά είναι 800 χρόνια πίσω. Εκεί όσοι είναι άνθρωποι του πνεύματος και των γραμμάτων εκτελούνται και έτσι έχουν κολλήσει στον μεσαίωνα. Επιστήμονες στέλνονται από τη Γη με σκοπό να αλλάξουν την κατάσταση χωρίς όμως να αποκαλύψουν από που έρχονται και τι γνώσεις έχουν. Αυτά ήταν τα 3 πρώτα λεπτά της ταινίας. Για τις επόμενες 2 ώρες και 57 λεπτά υπάρχει καταπληκτική φωτογραφία από αίματα, λάσπη, χιόνια, κόκορες και θανάτους, ένας τυπικός μεσαίωνας δηλαδή. Δυσκολοχώνευτο αλλά χορταστικό.

Λούπα και παραλλαγή 

Ρομπότ πάει στο παρελθόν να σκοτώσει την μάνα του John Connor πριν τον γεννήσει. Για να γεννηθεί ο John Connor πρέπει ο ίδιος να στείλει κάποιον στο παρελθόν να τη προστατέψει. Όμως για να στείλει κάποιον στο παρελθόν θα πρέπει πρώτα να έχει γεννηθεί… Ένα από τα πολλά παράδοξα του Terminator (1984) δείχνει την ατελείωτη λούπα του ταξιδιού στο παρελθόν. Σαν καλή ταινία που είναι όμως, δεν αναλώνεται γύρω από αυτό. Με αυτές τις βάσεις το Primer (2004) ξεκίνησε το μοντέρνο low budget scifi. Βραβεία και διθύραμβοι όπου προβλήθηκε και όλα αυτά με 7000 δολάρια. Η ταινία ξεκινάει με αφήγηση. 4 φίλοι σε ένα γκαράζ τυχαία δημιούργησαν μια χρονομηχανή, όμως ο αφηγητής ουσιαστικά περιγράφει πως ο σκηνοθέτης με απλά μέσα δημιούργησε ένα νέο είδος ταινιών. Στο internet έχουν γραφτεί εγχειρίδια μεγέθους διδακτορικών για να κατανοηθεί πλήρως το παράδοξο του χρονοταξιδιού που συμβαίνει, μόνο που είναι τόσο καλοδουλεμένη που δεν χρειάζεται να καταλάβουμε και την παραμικρή λεπτομέρεια. Οι επιπτώσεις του να το παίζει ο εφευρέτης θεός με κάτι που δεν μπορεί να διαχειριστεί δίνονται έξοχα και το μπέρδεμα που βιώνουν οι θεατές, το βιώνει και ο ίδιος ο εφευρέτης.

Εικόνα

 

Το ARQ (2016) έχει περισσότερη δράση και τη λούπα που συναντήσαμε στη Μέρα Της Μαρμότας. Ο ήρωας έχει φτιάξει μια μηχανή που παράγει άπειρη ενέργεια και κλασικά είναι κατά λάθος και χρονομηχανή. Το έξυπνο σενάριο και οι πολιτικές αναφορές πάνε την ταινία ένα βήμα παραπέρα από το παρόμοιο αλλά πανάκριβο Edge Of Tomorrow που είναι μόνο ξανά-Tom Cruise και ξανά-πιστολίδια. Τα ψυχικά σημάδια της δύσκολης εποχής που ζουν είναι εμφανή σε όλο το καστ, κάτι σπάνιο αλλά καλοδεχούμενο! Το Frequently Asked Questions About Time Travel (2009) είναι πάνω από όλα μια καλή κωμωδία. 3 φίλοι πίνουν μπύρες σε μια pub όταν ανακαλύπτουν μια χρονοπύλη στις τουαλέτες. Τα μπρος πίσω πάνε σύννεφο (στον χρόνο…) οι καταστάσεις που ζουν είναι ξεκαρδιστικές, το δίλλημα που έχουν να αντιμετωπίσουν είναι ευχή και κατάρα μαζί και πραγματικά με κέρδισαν αυτές οι 3 αγγλόφατσες, θα έπινα μια μπύρα μαζί τους έστω και ζεστή! Η καλύτερη όμως ταινία με χρονομηχανές είναι το Timecrimes (2007). Μια έκπληξη από την Ισπανία, χωρίς εφέ, λαμπερούς πρωταγωνιστές και επιστημονικούς όρους, δείχνει τα πάντα με xαρακτηριστική απλότητα. Εξίσου mindfuck σενάριο με τις προηγούμενες αλλά άμεσα κατανοητό σε αυτά που θέλει να πει. Οι ανατροπές είναι πολλές αλλά όταν συμβαίνουν είναι ότι πιο φυσικό θα μπορούσε να γίνει και έτσι μπαίνουμε στο κλίμα της ταινίας. Ο ήρωας γίνεται άλλος άνθρωπος, από βαριεστημένος 40άρης που στην αρχή μάζευε τις σακούλες του σούπερ μάρκετ που του πέσανε από το αμάξι, μετατρέπεται σε αρχηγό του παιχνιδιού που τα βάζει
με την μοίρα. A man’s got to did what a man’s got to did. Η καλύτερη ταινία της κατηγορίας είναι το Coherence (2013). Απλά δεν είναι time travel. Υπάρχει λούπα, όχι στον χρόνο αλλά στον χώρο. Mια παρέα 35άρηδων μαζεύονται σε φιλικό σπίτι. Οι χαρακτήρες ξετυλίγονται υποδειγματικά και γίνονται αφορμή να νιώσει κάποιος μέλος της παρέας. Όταν όμως η φυσική όπως την ξέρουμε παύει να ισχύει, δείχνουν ένα άλλο πρόσωπο που ίσως αχνοφαινόταν από πριν. Τα στοιχεία που πέφτουν στα χέρια τους και οι σκέψεις που κάνουν για να τα καταλάβουν αφορούν και τον θεατή της ταινίας. Η διαδραστικότητα αυτή με προβλημάτισε για το πραγματικό πρόσωπο που θα έδειχνα σε μια παρόμοια κατάσταση. Το τρενάκι με πήγε προς όλες τις κατευθύνσεις ταυτόχρονα και το τέλος της διαδρομής είναι από τα πιο ευρηματικά που έχω δει. 

Stranger than science fiction 

Αν η κατηγορία αυτή ήταν φαγητό θα ήταν μια γκοφρέτα που την φέρνει σερβιτόρος σε ιπτάμενο δίσκο. Φθηνή, γλυκιά, περίεργη και ίσως θέλει ένα tip στο τέλος. Με μια λέξη κουκουρούκου. Το καλό του να μην έχεις λεφτά είναι πως δεν δίνεις λογαριασμό σε πολλούς, οπότε είσαι ελεύθερος να κάνεις ότι θέλεις. Το Cypher (2002) είναι η επόμενη ταινία του σκηνοθέτη που γύρισε το Cube. Ένας τυπικός υπάλληλος αλλάζει ζωή και χαρακτήρα, γίνεται κατάσκοπος μετά διπλός κατάσκοπος και η σπείρα συνεχίζεται επ’ άπειρον. Ερωτεύεται τη Lucy Liu (who would’t) περνάει από Cronenberg-ικά σκηνικά και το τέλος το περιμένεις αλλά θέλεις και να συμβεί. Είναι 5 ταινίες σε 1 και τα καταφέρνει. Επόμενη είναι το Beyond The Black Rainbow (2010). Φανταστικά όλα αλλά χωρίς σενάριο. Και 80’s αλλά και minimal στην ουσία μια κλειστοφοβική μάχη υπερφυσικού εναντίον τεχνολογίας. Η ομολογουμένως υπέροχη μουσική βγάζει συναισθήματα πρωταγωνιστών που δεν έχουμε γνώση, κάτι σαν περίεργο μουσικό φλάσμπακ. Το κάθε κάδρο είναι γεμάτο από παιδικές μου αναμνήσεις με τον πιο ακριβή τρόπο που έχω δει ποτέ, αλλά απλά στέκονται εκεί σαν όνειρο. Ή φλάσμπακ, που είναι εξάλλου και όλη η ταινία… Ή θα την μισήσετε ή είστε interior designer. Σε κάτι ακόμα πιο περίεργο έχω το Upstream Color (2013). Μετά το Primer ο σκηνοθέτης δεν εξαργύρωσε την επιτυχία του με λεφτά του Χόλυγουντ αλλά περίμενε 10 χρόνια για να σκηνοθετήσει και πάλι με πολύ μικρό budget. Το θέμα είναι μεγαλεπήβολο και αδιόρατο. θα μπορούσε να την είχε σκηνοθετήσει ο Λάνθιμος, ήταν σαν τον Αστακό αλλά πολύ πιο καλοψημένη. Σκουλήκια, γουρούνια και έρωτας όλα μαζί στην σουρεαλιστική σούπα που για τόσο ιδιαίτερη ταινία είναι εύκολη στην θέαση. Αξίζει 2 προβολές. Το Idiocracy είναι η τέλεια 90’s ταινία, μόνο που βγήκε το 2006. Φαντάρος για κλάματα επιλέγεται για πείραμα κρυογονικής, αλλά θα τον ξεχάσουν στην κατάψυξη για καμιά 500αριά χρονάκια. Πλέον το 2500 είναι ο εξυπνότερος άνθρωπος του κόσμου αφού όλοι οι άλλοι από τα πολλά reality και τα mac-γεύματα έχουν γίνει σαν τους Beavis And Butthead.

Εικόνα

Ο ίδιος σκηνοθέτης είχε κάνει την σειρά σταθμό του MTV στα 90’s. Ποτέ δεν μου άρεσε αλλά εδώ δίνει ρέστα. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ είναι πρώην πορνοστάρ, οι δικαστές δικάζουν σαν την Αvνίτα Πάνια και γενικά κάθε σκηνή είναι γεμάτη από αστείες λεπτομέρειες που δείχνουν πως το 2018 πολλές από αυτές είναι πολύ κοντά στο να συμβούν. Πασίγνωστο και αγαπημένο Donnie Darko, ένα εφηβικό scifi του 2001. Η σκηνοθεσία είναι εκφραστικότατη, βγάζει γέλιο και κλάμα από τα πλάνα χωρίς να χρειαστεί να πει κανείς τίποτα, το σενάριο φρεσκότατο, τέλειο soundtrack νιώθω έφηβος κάθε φορά που την βλέπω (χωρίς χάπι καούρας). Ο Donnie Darkο, μαθητής λυκείου έχει οράματα και κάνει τρέλες, ερωτεύεται, κάνει τον αντιήρωα (με τέτοιο όνομα..) και γενικά όλος ο μελαγχολικός Οκτώβριος θα είναι σαν μια ζωή. Γνωστοί 80’s ηθοποιοί σε guest ρόλους συμπληρώνουν την ταινία που διαδραματίζεται το 1988. Το μόνο που πρέπει να πω είναι απαγορεύεται να μην την έχει δει κάποιος και απαγορεύεται το director’s cut. Χαλάει όλη τη φάση, δεν απορώ γιατί ο σκηνοθέτης της δεν έκανε ποτέ ξανά κάτι καλό.


My god, it’s full of stars
Γνωστοί ηθοποιοί σε low budget scifi. Κάτι συνηθισμένο βέβαια, για όλα τα είδη. Οι λόγοι είναι διαφορετικοί για την κάθε ταινία της κατηγορίας. Στο Robot and Frank (2012) έχουμε δυο 70χρονους, την Susan Sarandon και τον κλασικά κακό Frank Langella που εδώ όμως είναι ένας ηλικιωμένος με αλτσχάιμερ. Ο γιος του κάνει δώρο ένα ρομπότ-βοηθό με το ζόρι, η κόρη του (Liv Tyler) λείπει συνέχεια, δεν τα καταλαβαίνει ο Frank αυτά… Η σχέση ανθρώπου-ρομπότ δίνεται με αστείο, έξυπνο και καυστικό τρόπο πράγμα σπάνιο για ηλικιωμένους stars, που συνήθως είναι ο φθηνός τρόπος για να έχει η ταινία μεγάλα ονόματα. Ο Langella θυμίζει Clint Eastwood με το κυνικό του χιούμορ και η Sarandon στο ρόλο της βιβλιοθηκάριου σε μια εποχή με e-books έχει το γλυκό νοσταλγικό παίξιμο μιας παλιότερης εποχής. Το Code 46 (2003) έχει για star τον Tim Robbins δηλαδή τον σύζυγο της Sarandon. Γενικά το ζευγάρι έχει χαρακτηριστεί ως πολύ αριστερό για το Χόλυγουντ και τους βλέπουμε σε μικρότερες παραγωγές πολλά χρόνια τώρα. Αλλά ξέρουν να διαλέγουν ταινίες! Πάλι στο κοντινό μέλλον ανώτεροι υπάλληλοι θα πίνουν χάπια και θα διαβάζουν την σκέψη. Επίσης απαγορεύεται το σεξ χωρίς ιατρικές εξετάσεις, μιας και λόγω της εκτεταμένης κλωνοποίησης μπορεί να το κάνεις με τον εαυτό σου… Αγώνας λογικής εναντίον συναισθήματος, με την διαφορά πως και την σκέψη να μπορείς να διαβάζεις πάλι η καρδιά έχει τον πρώτο λόγο. Στην αρχή είναι σαν το Χαμένοι Στη Μετάφραση αλλά καταλήγει σαν την Αιώνια Λιακάδα Ενός Καθαρού Μυαλού και αυτό γιατί ο έρωτας έχει δυστοπικές κυρώσεις. Από τις ταινίες που σε κάθε προβολή γίνονται καλύτερες με υπέροχη φωτογραφία που δε βαριέμαι ποτέ. Το Congress (2013) από την άλλη είναι τόσο ενεργοβόρο που δεν θα το ξανάβλεπα σύντομα. Η Robin Wright γύρω στα 45 παίζει τον εαυτό της και αυτό θέλει κότσια. Είναι δηλαδή μια πρώην star, που με τις λάθος επιλογές της έχει να παίξει σε καλή ταινία από το Forrest Gump. Έτσι η μόνη πρόταση στο τραπέζι από τον πρόεδρο (Vincent d’ Onofrio) είναι να την σκανάρουν και να πρωταγωνιστεί σε ψηφιακή μορφή πλέον, νέα για πάντα. Ο Harvey Keitel είναι υποδειγματικός στον ρόλο του παλιάς κοπής ατζέντη. Ο μονόλογός του είναι η πεμπτουσία του σινεμά. Τρυφερός και χειραγωγικός ταυτόχρονα. Το δεύτερο μισό της ταινίας είναι animation με επιρροές από ταινίες Disney του 1930, από art deco φουτουρισμό και ψυχεδέλειας που κάποια στιγμή παραγίνεται γλυκό αλλά είναι κάτι το μοναδικό, σκηνοθετικά και στιλιστικά.

Εικόνα

 
Επόμενη ταινία το Moon (2009). Ο γιος του David starchild Bowie σκηνοθετεί έναν άνθρωπο σε όλη την ταινία. Τώρα που την ξαναείδα δεν πίστευα πως η μεγάλη ανατροπή γίνεται τόσο νωρίς. Θα ήταν πολύ καλή ταινία αν η ανατροπή γινόταν στο τέλος αλλά τώρα είναι κάτι πολύ πιο βαθύ και εσωτερικό. My lips are sealed που λένε αλλά σαν hint να πω πως θα μπορούσε να είναι το prequel του Blade Runner με μια ιδέα Solaris. Επίσης ο Kevin Spacey είναι η φωνή του ρομπότ. Ο πρωταγωνιστής έγινε star 1ου μεγέθους με αυτή την ταινία, ο Spacey το είχε ρίξει στο θέατρο (από τότε..), οπότε το budget κρατήθηκε οριακά low. Για επιδόρπιο έχω A Scanner Darkly (2006). Cool σκηνοθέτης κάνει ταινία το βιβλίο του cool scifi συγγραφέα, οπότε όλο το Χόλυγουντ έτρεξε να παίξει, έστω και τσάμπα. Keanu Reeves, Winona Ryder, Woody Harrelson, Robert Downey Jr και άλλοι είναι, που αλλού στο άμεσο μέλλον και συγκεκριμένα στην Καλιφόρνια όπου ένα ναρκωτικό δίνει πόνο. Στην ουσία η ταινία θα έπρεπε να λέγεται Φόβος Και Παράνοια Στην Καλιφόρνια. Ξεκαρδιστική να την βλέπεις, ζοφερή να την ζεις. Μονταρισμένη με την τεχνική rotoscope όπου πάνω στην ταινία ντύνεται μια στρώση τρεμάμενου animation. Οι μυστικοί αστυνομικοί κυκλοφορούν με ειδική στολή που αλλάζει συνέχεια πρόσωπο και ρούχα. (ο rotoscop είναι?) ‘Eχουν δηλαδή ένα έξτρα εφέ από την ήδη ΄΄πειραγμένη΄΄ ταινία. Και εμείς την παρακολουθούμε σαν να είμαστε οι πρωταγωνιστές υπό την επήρεια. Η απόδραση σε όλες τις πτυχές της, ο τρόπος που θα πετύχει και το παράλογο του εγχειρήματος από τον Philip K Dick στην πιο πιστή μεταφορά βιβλίου του στην μεγάλη οθόνη.


Kill Bills
Το low budget μεγάλωσε και θέλει κομμάτι από την χολυγουντιανή πίτα. Το δύσκολο είναι να μείνει και ο σκύλος χορτάτος. Αν θες να κάνεις low budget scifi με πολλά special effects η φαντασία και η ηθοποιία θα πρέπει να ξεχειλίζουν για να αντισταθμίσουν την έλλειψη χρημάτων. Στο Stranded (2001) διαστημόπλοιο το 2020 πάει στον Άρη. Ο Vincent Gallo είναι ο μηχανικός, η κοπέλα του Bruce Willis στο Pulp Fiction είναι η γιατρός και ο Johnny Ramone κάνει ένα (πλανητικό) πέρασμα. Μπορεί να έψαχνε τα airwaves baby! Τα οπτικά εφέ ήταν ακριβά μαζί με τους γνωστούς ηθοποιούς, οπότε το γυρνάμε στην Ισπανία σε indie παραγωγή και ότι χρειάζεται να γίνει στην Αμερική το δανειζόμαστε από άλλη ταινία (Space Cowboys) γιατί εμείς οι stars αλληλοβοηθιόμαστε. Το αποτέλεσμα θυμίζει το Prometheus του Ridley Scott και αν εξαιρεθούν κάτι παραφωνίες στην ηθοποιία μερικών κομπάρσων είναι αντισυμβατικό και χωρίς πολλά κλισέ. Το Cargo (2009) είναι ένα ελβετικό low budget scifi, 4 λέξεις που δεν φανταζόμουν ποτέ πως θα υπήρχαν μαζί σε μια πρόταση. Στο μακρινό μέλλον η Γη έχει στερέψει από φυσικούς πόρους και όλος ο πληθυσμός είναι σε διαστημόπλοια σαν την κιβωτό του Νώε. Για τους πλούσιους υπάρχει ο πλανήτης Ρέα (κόρη της Γης και του Ουρανού στη μυθολογία). Στο πρώτο μισό της ταινίας έχουμε ένα διαστημικό θρίλερ σαν το Alien ενώ στο δεύτερο μισό έχουμε πολιτικό και σκοτεινό θρίλερ, πολύ ενδιαφέρον και καινούριο σαν ιδέα, ένα Swiss generis υπόδειγμα! 

Εικόνα

 
Λίγα χρόνια μετά, το Europa Report (2013) παρουσιάζει το πρώτο ταξίδι του ανθρώπου σε ένα δορυφόρο του Δία, την Ευρώπη. Έχει μορφή ντοκιμαντέρ και η ταινία ξεκινάει λέγοντας πως ότι βλέπουμε είναι το υλικό που στάλθηκε πίσω στη Γη πριν χαθεί κάθε επαφή με το διαστημόπλοιο. Όπως πάντα οι αστροναύτες θα αντιμετωπίσουν ένας-ένας τις δυσκολίες του εγχειρήματος, οπότε και δεν έχει κάτι πρωτότυπο αλλά είναι πολύ καλοφτιαγμένη και πολύ ακριβής σε αυτά που δείχνει. Από την απεικόνιση υλικού της Nasa μέχρι το γεγονός πως και το Apollo 11 είχε τα ίδια προβλήματα στην προσεδάφιση της Σελήνης. Ειδικά η ηθοποιία είναι πολύ καλή, δεν υπάρχει αστροναύτης που να μην γίνεται πιστευτός. Εκτός από διαστημόπλοια, το Χόλυγουντ έχει και τέρατα. Τεράστια χταπόδια από τον δορυφόρο Ευρώπη έχουν φέρει την καταστροφή του Μεξικό στο Monsters (2010). Οι αμερικάνοι τα βομβαρδίζουν λες και είναι στο Βιετνάμ και χτίζουν τείχη στα σύνορα όπως θέλει σήμερα ο Trump. Ένας δαιμόνιος ρεπόρτερ και ένα πλουσιοκόριτσο προσπαθούν να γυρίσουν στην Αμερική με οποιοδήποτε κόστος, προτού γίνουν μεζές για χταπόδια. Road movie λοιπόν ή μάλλον river movie με πλάνα που θυμίζουν Αποκάλυψη Τώρα ενώ διασχίζουν ποτάμια περιτριγυρισμένα από ζούγκλα. Love story επίσης με την λαίδη και τον αλήτη να περνάνε τη σχέση τους από χίλια κύματα. Ο σκηνοθέτης έκανε τόσο καλή δουλειά που αμέσως τον τσίμπησε ο Lucas να σκηνοθετήσει Star Wars (ή το Μίκυ Μάου, πάντα μπερδεύω αυτά τα 2…). Για μεξικάνικο αυθεντικό όμως δείπνο, έχω το Sleep Dealer (2008). Στο πολύ κοντινό μέλλον το νερό είναι πανάκριβο. Γιος γεωργού τα βάζει με τις πολυεθνικές και drones του βομβαρδίζουν το σπίτι. Οι ειδήσεις εννοείται το δείξανε στις 8:30 πριν τα αθλητικά. Το ταξίδι του πρωταγωνιστή προς ένα καλύτερο αύριο συμπίπτει με την ενηλικίωσή του αλλά το ταξίδι της συγχώρεσης είναι το πιο δύσκολο και το ατού της ταινίας. Σκηνοθετικά ο μελλοντικός κόσμος που παρουσιάζει είναι ρεαλιστικός με υψωμένα τείχη σε οτιδήποτε διαφορετικό και ο τρόπος που οι εταιρίες σου ρουφάνε την ενέργεια ακριβώς όπως στο Matrix, είναι δυσοίωνα ποιητικός. Ο τίτλος της τα λέει όλα! 

Αυτός, αυτή και τα μυστήρια 

Αυτή είναι η Brit Marling. Η τριλογία που πρωταγωνίστησε, συνυπέγραψε και ήταν στην παραγωγή στο πρώτο μισό της δεκαετίας που διανύουμε, είναι ο ορισμός του εγκεφαλικού lo-fi scifi. Πως βιώνει ο μέσος άνθρωπος κοσμοϊστορικές επιστημονικές ανακαλύψεις. Και σαν κερασάκι έχουμε και στις 3 μια αντί-ανατροπή στο τέλος! Στο Another Earth (2011) είναι το κορίτσι που μόλις πέρασε στο ΜΙΤ, αλλά μια σύγκρουση αυτοκινήτων και μια επικείμενη σύγκρουση πλανητών θα αλλάξουν το μέλλον της. Στο Sound Of My Voice (2011), είναι η αρχηγός μιας αίρεσης που δείχνει την αλήθεια στην ανθρωπότητα ή τους ωθεί σε μαζικές αυτοκτονίες. Στο I Origins (2014) είναι η βοηθός ενός επιστήμονα που προσπαθεί να αποδείξει πως δεν υπάρχει θεός έχοντας σαν εργαλείο την έρευνα της εξέλιξης των ματιών και ένα τυφλό είδος ζώου με έτοιμες απολήξεις για όραση. Παρόμοιες σκηνοθετικά, πατάνε ακριβώς πάνω στο budget χωρίς οπτικούς εντυπωσιασμούς. Είναι κάτι παραπάνω όμως από indie ταινίες. Όλοι οι χαρακτήρες ψυχογραφούνται και η δομή του σεναρίου τους προσφέρεται για άπειρες συζητήσεις. Η μουσική παίζει τον ρόλο της και συγκεκριμένα στο Another Earth το μουσικό πριόνι είναι μελαγχολικό και απόκοσμο όπως όλη η ταινία, στο Sound Of My Voice ένα κομμάτι των Cranberries του 2050 δίνει μια ελπίδα για το δυστοπικό μέλλον και ο άνθρωπος-walkman στο I Origins παίζει με το ρομαντικό κυνήγι άνδρα-γυναίκας αλλά και με την δίψα του επιστήμονα να ακολουθεί τις ιδέες του. Τροφή για σκέψη λοιπόν με χαμηλά λιπαρά! Ποτέ είναι η επόμενη Brit?

Αυτός είναι ο Mark Duplass. Και αυτός γράφει σενάρια κάνει παραγωγή και πρωταγωνιστεί σε low budget scifi, αλλά όχι σαν μια ομάδα όπως η Brit Marling. 
 

Εικόνα

 

Στο Safety Not Guaranteed (2012) υποδύεται τον τρελό του χωριού που ψάχνει για συνταξιδιώτη στον χρόνο μέσα από τις μικρές αγγελίες. Έχει όλα τα παρανοϊκά στοιχεία μιας μεγαλοφυΐας, εκτός από την ευφυΐα από ότι φαίνεται. 3 δημοσιογράφοι, σαν τους μάγους με τα δώρα πάνε να τον συναντήσουν. Το ενδιαφέρον είναι πως και οι 4 θα κάνουν το δικό τους προσωπικό ταξίδι στον χρόνο, χωρίς ούτε καν να το γνωρίζουν. Έρωτας πάνω από όλα, ωραία κάδρα των Βορειοδυτικών πολιτειών, άψογη ηθοποιία μια γεμάτη δόση feel good make believe. Το The One I Love (2014) το έχει σκηνοθετήσει ο Charlie McDowell. Ο πατέρας του πρωταγωνιστούσε στο Κουρδιστό Πορτοκάλι. Φαίνεται πως και ο γιος από την ίδια πορτοκαλιά έπεσε. Ζευγάρι που περνά την πρώτη κρίση νοικιάζουν ένα εξοχικό για να αναθερμάνουν την σχέση τους μετά από παρότρυνση του ψυχολόγου Ted Danson. Το τι γίνεται στο εξοχικό εκτός από πρωτότυπο είναι και το εργαλείο του σκηνοθέτη να δείξει όλες τις πτυχές των σχέσεων, τι θέλουμε τι ελπίζουμε και τις ψευδαισθήσεις που δεν μπορούμε να δεχτούμε για αυτό που πραγματικά είναι. Απόλυτη ισορροπία δράματος/κωμωδίας, ο Duplass και η Elisabeth Moss έπρεπε να πάρουν όσκαρ κατά την ταπεινή μου γνώμη, τυφλά εξαρτώμενοι του πάθους και της ασφάλειας. Ο Spike Jonze θα ήθελε να την είχε σκηνοθετήσει. Απλά μη δείτε ούτε το trailer και μην μάθετε τίποτα άλλο. Θα χαλάσει το μυστήριο!
 
ΜΙΑ ΜΙΚΡΗ, low BUDGET ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Η ανθρωπότητα πήγε στη Σελήνη αλλά απαθανάτισε την προσεδάφιση με ασπρόμαυρη κάμερα. Έτσι δημιουργήθηκε το μοντέρνο low budget scifi. Κοντινό μέλλον σημαίνει δυστοπία, εκτός αν είσαι γέρος. Όποιοι ταξιδεύουν στο παρελθόν πάνε αποκλειστικά στα 80’s. Ίσως ψάχνουν τον Michael J Fox. Οι εφευρέτες είναι ή τρελοί ή τελικά τρελαίνονται. Όλοι οι άλλοι πλανήτες στον γαλαξία έχουν μόνο ανθρώπους και χταπόδια. Οι low budget scifi κωμωδίες είναι καλύτερες από τις ακριβές. Είμαι ερωτευμένος με την Brit Marling. Οι σκηνοθέτες είναι συνήθως και σεναριογράφοι. Κανείς δεν πάει στο παρελθόν για να κερδίσει το λόττο. Το μακρινό μέλλον είναι χειρότερο από το κοντινό αλλά αυτό τότε δεν ενοχλεί κανέναν. Η κοπέλα του Bruce Willis στο Pulp Fiction τώρα είναι γιατρός σε διαστημική αποστολή. Τελικά το ακριβότερο είδος ταινιών έχει την καλύτερη low budget εκπροσώπηση. Ο χρόνος είναι χρήμα αλλά οι χρονομηχανές το εκμηδενίζουν!