Εικόνα
Ο όρος “Filter Bubble” πρωτοπαρουσιάστηκε από τον Eli Pariser -έναν ακτιβιστή του ίντερνετ και υπεύθυνο της ιστοσελίδας Upworthy- και περιγράφει την κατάσταση στην οποία η διαρκής προσπάθεια των μηχανών αναζήτησης να σερβίρουν προσωποποιημένες πληροφορίες στον χρήστη μπορεί να οδηγήσει στον αποκλεισμό του από αντικειμενική πληροφόρηση.
Κάθε φορά που κάνεις μια αναζήτηση στο διαδίκτυο, ένας αλγόριθμος ”τρέχει” και επιλέγει τα αποτελέσματα που θα βγάλει, τα οποία εξαρτώνται από διάφορους παράγοντες όπως το ιστορικό αναζητήσεων σου, την τοποθεσία σου, την προηγούμενη συμπεριφορά σου στο διαδίκτυο κλπ. Τα αποτελέσματα αναζήτησης που εμφανίζονται είναι επηρεασμένα από όλους αυτούς τους παράγοντες άρα μοναδικά για κάθε χρήστη. Έτσι οι χρήστες του διαδικτύου έχουν διαφορετικά αποτελέσματα στις αναζητήσεις τους για τον ίδιο όρο. Όπως παρουσίασε σε μια ομιλία του ο Pariser, δύο χρήστες έψαξαν ξεχωριστά τον ίδιο όρο στην ίδια μηχανή αναζήτησης και τα αποτελέσματα του ενός ήταν πολύ διαφορετικά από του άλλου. Το ίδιο συμβαίνει με το Facebook το οποίο εμφανίζει στο News Feed σου αναρτήσεις από τα άτομα που έχεις αλληλεπιδράσει πιο πολύ ή έχεις πιο πολλά κοινά ενδιαφέροντα αφαιρώντας σταδιακά αναρτήσεις από άλλα άτομα.
Αυτό είναι εξαιρετικά καλό όταν θες να ακούς μόνο τα νέα από άτομα ίδιων απόψεων και ενδιαφερόντων, όταν ψάχνεις υπηρεσίες κοντά σου ή προϊόντα για τα οποία έχεις κάνει κάποια έρευνα αγοράς παλαιότερα ή πληροφορίες από ιστοσελίδες που έχεις ξαναεπισκεφθεί. Ταυτόχρονα όμως αυτό το φιλτράρισμα μπορεί να σε αποκλείσει από αντικειμενικές πληροφορίες. Το να δέχεσαι μια πληροφορία ή να ακούς μια άποψη που δεν την συμμερίζεσαι και να αποφασίζεις εσύ αν θα την αποκλείσεις ή όχι, είναι πολύ διαφορετικό από το να έχεις μια μηχανή αναζήτησης που την φιλτράρει και δεν φτάνει τελικά ποτέ σε εσένα. Σταδιακά σαν χρήστης απομονώνεσαι από άλλες ιδεολογίες μέσα στις δικές σου filter bubbles. Το πρόβλημα αυτό είναι ακόμα πιο σημαντικό για τις νέες γενιές που βασίζονται (και θα βασίζονται) αποκλειστικά στο διαδίκτυο για την πληροφόρηση τους και όχι τόσο σε πιο παραδοσιακά μέσα στα οποία ο χρήστης είναι αυτός που ελέγχει την πηγή και τη ροή της πληροφορίας και όχι η μηχανή αναζήτησης.
Αν συμφωνήσουμε ότι βασικές αξίες της δημοκρατίας είναι το δικαίωμα στην αντικειμενική πληροφόρηση, στην ελεύθερη επιλογή και την διαφωνία, τότε δεν χρειάζεται να το αναλύσουμε περαιτέρω για να εξηγήσουμε γιατί αυτή η κατάσταση είναι ενάντια σε αυτήν και στην ελευθερία της πληροφόρησης και του διαδικτύου.
Τρεις πιθανές λύσεις για το πρόβλημα του filter bubble:
1. Αναθεώρηση των νόμων που ρυθμίζουν τη χρήση των προσωπικών δεδομένων στο διαδίκτυο.
2. Περισσότερη διαφάνεια από τις εταιρίες των μηχανών αναζήτησης σχετικά με τη χρήση των προσωπικών δεδομένων και τον τρόπο επιλογής της εμφάνισης των αποτελεσμάτων.
3. Σε προσωπικό επίπεδο ο κάθε χρήστης να βρίσκει νέες και διαφορετικές πηγές πληροφόρησης που να προκαλούν τον τρόπο σκέψης του.
