συντάκτης: Δήμητρα Δρακάκη
Αυτό ήταν ένα από τα συνθήματα του μεγαλύτερου απεργιακού κινήματος των εργαζομένων στις ΗΠΑ. Τα γεγονότα που το συνόδευσαν έμελλε να καθορίσουν την ιστορία του εργατικών διεκδικήσεων. Έκτοτε η ημερομηνία αυτή ορίστηκε σταδιακά ως η μέρα των εργατών και γιορτάζεται σε πολλές χώρες ανά τον κόσμο.
Το ξέσπασμα της βιομηχανικής επανάστασης με την επακόλουθη ζήτηση για αύξηση της παραγωγής ώθησε πολλά εργοστάσια να απαιτούν 10-16 ώρες εργασίας ημερησίως από τους εργάτες τους. Το 1817 ο Ουαλός Robert Owen, ένας από τους εμπνευστές του ουτοπικού σοσιαλισμού, ξεκίνησε την εκστρατεία για διεκδίκηση 8ωρης εργασίας για όλους.
Το κίνημα άρχισε να εξαπλώνεται σε όλο τον καπιταλιστικό κόσμο με τους εργαζόμενους και στην Αμερική να οργανώνονται για τη διεκδίκηση καλύτερων συνθηκών εργασίας. Τα εργατικά συνδικάτα ωθούμενα από την επιτυχία των Καναδών γειτόνων τους αποφάσισαν να ορίσουν την αρχή γενικής απεργίας. Η πρόταση για απαίτηση του 8ώρου από την 1η του Μάη 1886 είχε γίνει ήδη δεκτή ένα χρόνο νωρίτερα στα 69 από τα 78 συνδικάτα που υπάγονταν στην Ομοσπονδία Οργανωμένων Επαγγελμάτων και Εργατικών Συνδικάτων στις ΗΠΑ.
Εκείνη τη μέρα περίπου 400.000 εργάτες σε όλη τη χώρα και 90.000 στο Σικάγο βρέθηκαν στους δρόμους (τα ακριβή νούμερα διαφέρουν από πηγή σε πηγή). «Σηκωθείτε, δουλευτάδες της Αμερικής, αφήστε κάτω τα εργαλεία σας την 1η του Μάη 1886, σταματήστε τη δουλειά σας, κλείστε τα εργοστάσια, τις φάμπρικες και τα ορυχεία. Για μια μέρα το χρόνο. Μια μέρα επανάστασης, όχι ανάπαυσης! Μια μέρα που δεν ορίστηκε από τους καυχησιάρηδες εκπροσώπους των θεσμών που κρατούν την εργατιά σε υποτέλεια. Μια μέρα στην οποία οι εργάτες κάνουν τους δικούς τους νόμους κι έχουν τη δύναμη να τους εφαρμόσουν, όλα αυτά χωρίς τη συγκατάθεση, την έγκριση αυτών που καταπιέζουν και κυβερνούν», έγραφε το επίσημο κάλεσμα.
Οι κινητοποιήσεις συνεχίστηκαν και τις επόμενες μέρες. Στις 3 Μαίου το εργοστάσιο των θεριστικών μηχανών Μακ Κόρμικ στο Σικάγο λειτουργούσε από απεργοσπάστες. Συγκεντρωμένο πλήθος έξω απ’ το κτίριο τους ανάγκασε με αποδοκιμασίες να υποχωρήσουν. Η αστυνομία πυροβόλησε, σκοτώνοντας τέσσερις απεργούς. Με πρωτοβουλία του August Spies, εκ μέρους του Διεθνούς Συνδέσμου Εργαζομένων (αναρχοσυνδικαλιστές), διοργανώθηκε την επόμενη ημέρα νέα συγκέντρωση στην πλατεία Haymarket. Παρά το αρχικά ειρηνικό κλίμα, προς το τέλος του συλλαλητηρίου έπεσε μια βόμβα από τους διαδηλωτές με νεκρό έναν αστυνομικό και πολλούς τραυματίες. Ως απάντηση η αστυνομία άνοιξε πυρ σκοτώνοντας 4 παρευρισκόμενους.
Τρία χρόνια αργότερα στις 20 Ιουλίου 1889, η 1η Μαΐου καθιερώθηκε ως παγκόσμια ημέρα των εργατών στη διάρκεια του ιδρυτικού συνεδρίου της Σοσιαλιστικής Διεθνούς στο Παρίσι αν και το οκτάωρο δεν είχε ακόμα επιτευχθεί. Η πρόοδος ήταν αργή. Το 1905 μερικές βιομηχανίες άρχισαν να το εφαρμόζουν με δική τους πρωτοβουλία. Μία από τις πρώτες επιχειρήσεις ήταν η Ford Motor Company, όπου το 1914, διαμόρφωσε την ημερήσια εργασία στις οκτώ ώρες και διπλασίασε τους μισθούς των εργαζομένων.
Εν τέλει το 1937 η ομοσπονδιακή κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών θέσπισε νομοθεσία όπου προέβλεπε ότι οι εργαζόμενοι μπορούν να εργάζονται μέχρι 44 ώρες την εβδομάδα και κάθε ώρα πέραν των 40 ωρών οφείλει να αμείβεται ως υπερωρία.
130 χρόνια έχουν περάσει από τα γεγονότα του Σικάγο. Τα κεκτημένα για δίκαιες συνθήκες εργασίας εκείνης της μαζικής εξέγερσης βρίσκονται και πάλι σε κίνδυνο. Όμως η διεκδίκηση εργασιακών δικαιωμάτων είναι μια διαδικασία ατέρμονη. Η οικονομική κρίση χρέους δεν έφερε μόνο τη λιτότητα και την κατάργηση δικαιωμάτων που ίσως θεωρήθηκαν κεκτημένα. Έφερε και την άνθιση μιας εποχής αυτό-οργανωμένης και αυτό-διαχειριζόμενης Ελλάδας. Λίγο πιο αλληλέγγυα. Λίγο πιο αληθινή. Στις 26 Ιανουαρίου 2013 το σωματείο του εργοστασίου ΒΙΟΜΕ υπέγραψε ιδιωτικό συμφωνητικό για την αυτό-διεύθυνση και τον εργατικό έλεγχο του εργοστασίου.
"Είμαστε η σάρκα της σάρκας του εργοστασίου" δήλωνε ο Μάκης Αναγνώστου, ένας από τους εργαζομένους στη ΒΙΟ.ΜΕ. στο TVXS. Η απόφαση σηματοδότησε την επαναλειτουργία του εργοστασίου αλλά και την εγκαθίδρυση του πρώτου εργοστασίου στην χώρα που διαχειρίζεται από τους εργαζομένους του. Σε αυτήν την Ελλάδα το σύνθημα του 1886 «το αφεντικό σε χρειάζεται, δεν το χρειάζεσαι εσύ» φαντάζει τέλεια αντιπροσωπευτικό.
Δείτε ακόμη:
- Ιστορική φωτογραφία-τσαντιά στο κεφάλι σε νεοναζί
- Πρωτομαγιά στον Λόφο του Στρέφη/κοντινή απόδραση
- Τα τσακάλια των φαρμακοβιομηχανιών και οι λύκοι της Wall Street
συντάκτης: Δήμητρα Δρακάκη
ακολουθήστε το inExarchia στο facebook, instagram, twitter, youtube